Salâhaddîn Eyyûbî sonrası Eyyûbî Devleti-Haçlı Münasebetleri (1193-1250)

Abstract

Salâhaddîn Eyyûbî'nin 1193'te ölümü ile başlayan ve Eyyûbî Devleti'nin 1250 yılı inhitatına kadar devam eden süreç içerisinde Eyyûbî hâkimlerinin Haçlılarla yapmış oldukları savaşlar, anlaşmalar, diplomatik münasebetler, taraflar arasındaki siyasi olgu ve vakalar ortaya konulmuş, Mısır merkezli Eyyûbî sultanlığının yanı sıra özerk Eyyûbî birim ve yöneticilerinin Haçlılarla mücadeleleri ve Haçlı politikaları, konumuzun kapsamında değerlendirilmiştir. Salâhaddîn Eyyûbî 1193 yılında öldüğünde Eyyûbî Devlet'i, İslâm dünyasındaki birçok güçlü ve genişleyen devletten sadece biriydi. Bu devletler arasından Eyyûbîler, Haçlılarla olan mücadelesiyle temâyüz etti. Salâhaddîn Eyyûbî'nin ölümünden sonra Haçlılar ve Eyyûbîler arasında gerçekleşen nispeten barışçıl ilişkiler, Haçlı seferleri gerçeğine rağmen el-Melikü'l-Âdil ve el-Melikü'l-Kâmil döneminde kendini gösterdi. Eyyûbîlerin kuruluş ideolojisi cihat fikri, Salâhaddîn Eyyûbî'nin halefleri döneminde Doğu'daki Haçlılarla kurulan ticaret çerçevesinde esneklik gösterdi. Müslümanlar için Hiristiyanlarla savaşmaktansa onlarla ticaret yapmak, dönemin ülke şartlarına göre en uygun seçenekti. Bununla birlikte Filistin'in ve Mısır'ın fethedilmesi Batı politikasının bir düsturu haline gelmişti. el-Âdil ve el-Kâmil döneminde bölgeye bir Haçlı seferi çekmemeye odaklanıldı. Ancak onların tüm uğraşlarına rağmen V. ve VI. Haçlı seferleri olmak üzere iki büyük sefer meydana geldiği gibi nispeten sayıca daha küçük gurupların teşebbüs ettiği isimlendirilmeyen seferler, Mısır ve Filistin coğrafyasını hedef aldı. el-Melikü's-Sâlih dönemi ise birbirlerine üstünlük kurmak isteyen Eyyûbî hâkimlerinin bölgedeki Haçlılarla yaptığı ittifaklar ön plana çıktı. el-Sâlih Haçlı siyasetinde, Salâhaddîn Eyyûbî'nin yolundan gitti. Çok geçmeden siyasi birliğini sağlayan el-Melikü's-Sâlih, Haçlılar üzerine askeri bir harekât başlattı. Haçlıların Mısır, Suriye ve Filistin coğrafyasından sökülüp atılmaları Memlûkler döneminde gerçekleşmesine rağmen el-Melikü's-Sâlih döneminde Haçlıların büyük bir oranda yok edilmesi, Doğu'daki Latin Devletlerinin yıkılış süreçlerini başlattı.

Starting with the death of Saladin Ayyubi in 1193 and lasting until the collapse of the Ayyubid State in 1250, the wars, treaties, diplomatic negotiations, political facts, and events between the Ayyubid rulers and the Crusaders were introduced; the struggles of the Egypt-based Ayyubid sultanate, as well as the autonomous Ayyubid units and rulers against the Crusaders and the Crusader policies, were evaluated within the framework of our subject. When Saladin Ayyubi died in 1193, the Ayyubi state was just one of many mighty and thriving states in the Islamic world. Among these states, the Ayyubids stood out with their campaigns against the Crusaders. The relatively amicable negotiations between the Crusaders and the Ayyubids after the demise of Saladin Ayyubi, despite the reality of the Crusades, manifested itself during the tenures of al-Malik al-Adil and al-Malik al-Kamil. The Ayyubid ideology of jihad, the core ideology of the Ayyubids, became flexible under Saladin Ayyubi's successors in the framework of commerce with the Crusaders in the East. For the Muslims, engaging in business with the Christians rather than making war with them was the most viable option for the conditions of the period in the country. However, the conquest of Palestine and Egypt had become a motto of Western policy. The main goal throughout the reigns of al-Adil and al-Kamil was to keep a Crusade away from the area. However, despite all their endeavors, two major crusades, the Vth and VIth Crusades, as well as unnamed crusades launched by relatively minor groups took aim at Egypt and Palestine. The epoch of al-Malik al-Salih was distinguished by the alliances of the Ayyubid rulers who wanted to dominate each other with the Crusaders in the region. Al-Malik al-Salih followed the path of Saladin Ayyubi in his Crusader politics. al-Salih, who soon secured his political unity, embarked on a military campaign against the Crusaders. Although the uprooting of the Crusaders from Egypt, Syria, and Palestine took place during the Mamluk period, the massive destruction of the Crusaders during the tenure of al-Malik al-Salih set in motion the process of the collapse of the Latin states in the East.