Türkiye'de yatırım teşvikleri

Abstract

Yatırım teşviklerinin, devletin sağladığı maddi destekler ve yardımlarla, hedeflenen ekonomik ve sosyal amaçlara ulaşmak için çok önemli bir enstrüman olduğu ve aynı zamanda ülke içerisinde bölgeler arası farkları gidermek ve azaltmak, yeni istihdam alanları sağlamak, refah seviyesini arttırmak ve tüketicilere ucuz, daha kaliteli mal ve hizmet sunmak, Ar-Ge çalışmalarını desteklemek, kaynak kullanımında adaleti sağlamak için büyük bir öneme haiz olduğu anlaşılmaktadır. Devletin vermiş olduğu yatırım teşvikleri; genel teşvikler; amaçlarına, veriliş aşamalarına, kaynaklarına, veriliş şekillerine, kapsamlarına ve kullanılan araçlara göre teşvikler olarak gruplandırılabilmekte; gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin yatırım teşvik amaçları doğrultusunda farklı uygulanabilmektedir. Türkiye'de uygulanan yatırım teşviklerinin ise genel olarak vergi indirimi, vergi muafiyeti ve vergi istisnaları ile finansal fonlardan ve yatırım desteklerinden oluştuğu görülmektedir. Devlet tarafından yatırım teşviklerinin verilmesinin önemi büyük ölçüde anlaşılmaktadır. Yatırım teşvikleri bir ülkenin iktisadi kalkınmadaki en önemli aracıdır. Ülkemizde de yatırım teşvikleri yoluyla birçok ekonomik kazanım elde edilmiştir. Ancak yatırım teşviklerinin bölgesel farklılıkları gidermede tam olarak etkili olamadığı görülmekte, yapısal, siyasi ve toplumsal sorunlar nedeniyle kaynak, fon ve destek sağlama da tarafsızlık ilkesine uygun olmayan durum ve koşulların da meydana geldiği anlaşılmaktadır.

Investment incentives are a very important instrument for achieving the targeted economic and social goals with the financial support and assistance provided by the state and at the same time eliminating and reducing the interregional differences within the country, providing new employment areas, increasing the level of welfare and providing cheap, better quality goods and to provide services, to support R & D activities, to ensure fair use of resources is of great importance. Government investment incentives; general incentives; they can be grouped as incentives according to their objectives, stages of delivery, sources, forms of delivery, scope and means used; developed and developed countries in line with the investment incentives can be applied differently. The general investment incentive tax cuts implemented in Turkey, it is observed that tax exemptions and tax exemptions and financial support consists of funds and investments. The importance of granting investment incentives by the state is largely understood. Investment incentives are the most important instrument in a country's economic development. In our country, many economic gains have been achieved through investment incentives. However, it is seen that investment incentives are not fully effective in eliminating regional disparities, and it is understood that due to structural problems, political and social concerns, there are situations and conditions that do not comply with the principle of impartiality in providing resources, funds and support.