Hafıza ve hakikat bağlamında çağdaş sanatta arşiv

Abstract

Arşiv kavramını sanat pratikleri arasında bir janr olarak ele almak mümkün müdür? Bu tezde arşiv kavramı, saklama, biriktirme, koruma ve sergileme yönleriyle düşünüldüğünde, tarihsel süreç içerisinde ilk olarak nadire kabineleri ile ilişkilendirilmiştir. Akabinde benzer dürtülerle modern sanat müzeleri ve büyük çaplı bienaller gibi etkinliklerle arşiv ilişkisi incelenmiştir. Tezin birinci bölümünde tarihsel ve kronolojik; ikinci bölümünde ise sanat eserleri ve tez sürecinde yapılan çalışmalar üzerinden konunun kavramsal yönden araştırması yöntemi benimsenmiştir.Arşiv doğası gereği geçmiş ile ilişkili olduğu için kaçınılmaz olarak hafıza kavramı ile ilişkilendirilmektedir. Tez kapsamında yapılan çalışmalarla olan bağlantısı ve sınırlılıkları açısından arşiv meselesinin toplumsal hafıza ve hakikat kavramları bağlamında açıklanması amaçlanmıştır. Bu bağlamda arşivin, arşiv olmayan-olamayan (an-arşiv) gibi bir tersten okuma yoluyla anlaşılmaya çalışıldığı görülmektedir. Yapılan sanat çalışmalarında görünür olan-olmayan ikiliği içerisinde konumlanan tarihsel verinin doğrudan kullanımıyla arşiv kavramına sanat alanından bir bakış açısı getirilmiştir.

Is it possible to consider the concept of archive as a genre among art practices? In this thesis, when the concept of archive is considered in terms of storage, accumulation, preservation and display, it was first associated with cabinets of curiosities in the historical process. Subsequently, with similar motives, the archive relationship with events such as modern art museums and large-scale biennials is examined. In the first part of the thesis, historical and chronological; In the second part, the method of conceptual research of the subject through works of art and the studies that has been done in the thesis process is prefered.Since the archive is related to the past by its nature, it is inevitably associated with the concept of memory. It is aimed to explain the archive issue in the context of the concepts of social memory and truth in terms of its connection and limitations with the studies conducted within the scope of the thesis. In this context, it is seen that the archive is tried to be understood through a reverse reading such as non or cannot be an archive (un-archive).In the art studies that carried out, a perspective from the field of art has been brought to the concept of archive with the direct use of historical data, which is positioned in the duality of visible and invisible.