Atâ Terzibaşı: Kerküklü Fâ'iz çevresi, yaşamı, tasavvufi ve edebi kişiliği ile bazı şiirlerinin açıklamaları (1-4)

Abstract

Klasik Türk şiiri, umum edebiyat tarihimizde Hoca Dehhânî ile başlayıp Şeyh Galîb ile sonlandırılan birçok ilim, bilim ve sanat oyunlarını içerisinde bulunduran farklı anlayış ve yaklaşımlara sahip dönemin özelliklerini yansıttığı gibi belirli kurallar çerçevesinde yazılmış özel bir ekoldür. Ahmet Hamdi Tanpınar tarafından Saray Edebiyatı istiaresi ile anlatılan klasik Türk şiiri, genel anlamda nitel ve nicel açıdan saray muhiti yani İstanbul'da gelişmiş ve sevilmiştir. Klasik Türk şiirinin en kudretli yazarlarından Fuzûlî ve Rûhî gibi taşrada yetişmiş büyük şairler arasında yer bulmayı sonuna kadar hak eden Fâ'iz maalesef hak ettiği değeri ve kıymeti görememiştir. Bunda klasik Türk şiiri döneminin yerini yavaş yavaş Batı tarzında Türk şiirine bırakması, şairin mükemmel ve mürettep bir divanının olmaması etkili olmuştur.Çalışmamıza konu olan Fâ'iz'in yetiştiği bölge olan Kerkük'te kendisinden yaklaşık 150 sene sonra aynı bölgede yetişen ve Kerkük'ün son dönemde yetiştirdiği en önemli aydınlardan olan Atâ Terzibaşı tarafından tüm detayları ve hatları ile ele alınmıştır. Bilimsel yöntemler kullanarak Fâ'iz'in hayatı, sanatı ve bilinen şiirlerini inceleyen Atâ Terzibaşı, bu önemli ve büyük şairi unutulmayacak şekilde kayıt altına almıştır.Sonuç olarak çalışmamızda Atâ Terzibaşı'nın 2008 yılında Kerkük'te yayımladığı Arap harfli metin, Latin harflerine çevrilmiş ve Atâ Terzibaşı hakkında bilgiler verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Fâ'iz, Atâ Terzibaşı, Divan Edebiyatı, Kerkük, Tasavvuf

ABSTRACTClassical Turkish poetry is a special school written within the framework of certain rules as it reflects the characteristics of the period with different approaches and approaches that include many sciences, art and games that started with Hoca Dehhânî and ended with Şeyh Galîb in our general literary history. Classical Turkish poetry, which was narrated by Ahmet Hamdi Tanpınar in the light of Palace Literature, was developed and loved in Istanbul in terms of qualitative and quantitative terms.Fâ'iz, who deserves to find a place among the great poets who grew up in the provinces such as Fuzûlî and Rûhî, one of the most powerful writers of classical Turkish poetry, unfortunately could not see the value and value it deserved. This was influenced by the fact that Classical Turkish poetry was gradually replaced by Western poetry and that the poet did not have an excellent and crew divan.Atâ Terzibaşı, one of the most important intellectuals recently raised by Kirkuk, who was raised in the same region about 150 years after him in Kirkuk, the region where Fâ'iz grew up, was discussed with all its details and lines. Atâ Terzibaşı, who studied the life, art and known poems of Fâ'iz by using scientific methods, recorded this important and great poet in an unforgettable way.As a result, the text of Ottoman Turkish which was published by Atâ Terzibaşı in Kirkuk in 2008 was translated into today's Turkish and information was given about Atâ Terzibaşı.Key Words: Fâ'iz, Atâ Terzibaşı, Divan Edebiyatı, Kirkuk, Sufism