Doğu Karadeniz Bölgesi'ndeki yerli ve yabancı turistlerin sağlıklı menü öğesi seçim davranışları üzerinde etkili olan faktörlerin incelenmesi: Bir yapısal eşitlik modeli yaklaşımı

Abstract

Obezite her geçen gün artarak dünya genelinde önemli bir sağlık sorunu haline gelmiştir. Probleme çözüm bulma adına bu çalışmada turistlerin sağlıklı menü öğesi seçim davranışlarında etkili olan faktörler, planlanmış davranış teorisi ve prototip/isteklilik modeline dayanılarak araştırılmıştır. Kolayda örnekleme yöntemiyle toplanan 515 anket t-testi, tek-yönlü ANOVA, hiyerarşik regresyon ve yapısal eşitlik modellemesi kullanılarak analiz edilmiştir. Hiyerarşik regresyon sonuçları sağlıklı menü öğesi seçim davranışı üzerinde öz-yeterliliğin, algılanan davranışsal kontrolden daha çok olumlu etkisinin olduğunu ortaya koymuştur. Yapısal eşitlik modellemesi analizi sonuçları, sağlıklı menü öğesi seçim davranışı üzerinde tutum (t=4,59; p<0,01), tanımlayıcı norm (t=3,79; p<0,01) ve öz-yeterliliğin (t=7,06; p<0,01) pozitif yönlü etkisi olduğunu ortaya koymuştur.Sonuçlar turistlerin sağlıklı menü öğesi seçim davranışlarında tatil yörelerindeki yiyecekleri deneme arzuları doğrultusunda tepkisel (davranışsal isteklilik) karar verdiklerini göstermiştir. Bu çalışma, turistlerin sağlıklı beslenme davranışlarında etkili olan faktörleri araştırması anlamında ilk yapılan çalışma olması açısından önem arz etmektedir.

Obesity has become an important health problem worldwide, increasing day by day. In order to find a solution to the problem, in this study, the factors that are effective in healthy menu item selection behaviors of tourists were investigated based on the planned behavior theory and prototype/willingness model. 515 questionnaires collected by convenience sampling method were analyzed using t-test, one-way ANOVA, hierarchical regression and structural equation modeling. Hierarchical regression results revealed that self-efficacy has a more positive effect on healthy menu item selection behavior than perceived behavioral control. Structural equation modeling analysis results revealed that attitude (t=4,59; p<0,01), descriptive norm (t=3,79; p<0,01) and self-efficacy (t=7,06; p<0,01) have positive effects on healthy menu item selection behavior.The results showed that tourists make a reactive (behavioral willingness) decision in their healthy menu item selection behaviors in line with their desire to try the food in holiday destinations. This study is important in terms of being the first study to investigate the factors that affect healthy eating behaviors of tourists.