Okul yöneticilerinin öğretimsel liderlik davranışlarının öğretmen motivasyonuna etkisi

Abstract

Araştırmanın amacı okul yöneticilerinin öğretimsel liderlik davranışlarının öğretmen motivasyonuna etkisinin incelenmesidir. Bu araştırmada İlişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2019-2020 Eğitim Öğretim yılında İstanbul Sancaktepe İlçesinde farklı tür ve kademelerde görev yapan öğretmenler oluşturmuştur. Basit tesadüfî örneklem alma yolu ile seçilmiş okullardan araştırmaya gönüllü katılan 392 öğretmen örneklemi oluşturmuştur. Veri toplamak amacıyla Kişisel bilgi formu, Öğretim Liderliği Davranışları Ölçeği, Öğretmen Motivasyonu Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlar şunlardır: Öğretim liderliği davranışı ölçeği ile öğretmen motivasyonu ölçeği arasındaki ilişkiler incelendiğinde Öğretim Liderliği Davranışları Ölçeği alt boyutları ile motivasyon ölçeği alt boyutları arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler olduğu görülmüştür. Öğretim Liderliği Davranışları Ölçeği alt boyutlarının öğretmen motivasyonunu yordamasına ilişkin çoklu regresyon analizi sonuçları incelendiğinde; Düzenli öğretme-öğrenme çevresi ve iklimi oluşturma Öğretmenlerin desteklenmesi ve geliştirilmesi anlamlı, diğer alt boyutlarda ise anlamsız bir ilişki olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Standardize edilmiş regresyon katsayısına (β) göre, yordayıcı değişkenlerin motivasyon üzerindeki göreli önem sırası; Düzenli öğretme-öğrenme çevresi ve iklimi oluşturma, Öğretmenlerin desteklenmesi ve geliştirilmesi, Eğitim programı ve öğretim sürecinin yönetimi, Öğretim süreci ve öğrencilerin değerlendirilmesi, Okul amaçlarının belirlenmesi ve paylaşımı Alt boyutları şeklinde sıralanmıştır. Öğretmenlerin yaşlarına, cinsiyetlerine, mezuniyetlerine göre öğretim liderliği davranışları ölçeği puanları arasında anlamlı bir bulunmamıştır. Öğretmenlerin kıdemlerine göre öğretim liderliği davranışları ölçeğinde okul amaçlarının belirlenmesi ve paylaşımı alt boyutu puanlarında 1-5 yıl kıdeme sahip olanların okul müdürlerini daha yüksek öğretimsel lider olarak gördükleri belirlenmiştir. Lisede çalışan öğretmenlerin okul müdürlerini daha yüksek öğretimsel lider olarak gördükleri belirlenmiştir. Öğretmenlerin yaşlarına cinsiyetlerine mezuniyetlerine kıdemlerine göre motivasyon ölçeği puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Öğretmenlerin çalıştıkları okullara göre motivasyon ölçeğinde Ekonomik faktörler alt boyutu puanlarında lisede çalışan öğretmenler ile ilkokul ve ortaokulda çalışan öğretmenler arasında anlamlı bir farklılık olduğu, lisede çalışan öğretmenlerin daha yüksek ekonomik motivasyon puanına sahip olduğu görülmüştür.

The aim of the research is to examine the effects of instructional leadership behaviors of school administrators on teacher motivation. Relational screening model was used in this research. The universe of the research was composed of teachers working at different types and levels in Istanbul Sancaktepe District in the 2019-2020 academic year. 392 teachers who participated in the research voluntarily from selected schools, through simple random sampling, formed the sample. Personal information form, Instructional Leadership Behaviors Scale, Teacher Motivation Scale were used to collect data. The results obtained in the research are as follows: When the relationships between the instructional leadership behavior scale and the teacher motivation scale were examined, it was observed that there were positive positive relationships between the Instructional Leadership Behaviors Scale sub-dimensions and the motivation scale sub-dimensions. When the results of multiple regression analysis related to predicting teacher motivation of sub-dimensions of Instructional Leadership Behaviors Scale were examined; Creating a regular teaching-learning environment and climate It has been concluded that there is a meaningful relationship in the support and development of teachers and a meaningless relationship in other sub-dimensions. According to the standardized regression coefficient (β), the relative importance order of the predictive variables on motivation; The sub-dimensions are: Creating a regular teaching-learning environment and climate, Supporting and developing teachers, Management of the education program and the teaching process, Evaluation of the teaching process and students, Determining and sharing school objectives. According to the age, gender, and graduation of the teachers, there was no significant difference between the scores of teaching leadership behavior scale. According to the seniority of the teachers, it was determined that those who have 1-5 years of seniority in the determination and sharing sub-dimensions of school leadership in the scale of leadership leadership behaviors see the school principals as higher educational leaders. It has been determined that teachers working in high school see school principals as higher educational leaders. There was no significant difference between the motivation scale scores of the teachers according to their age, gender, graduation and seniority. It was observed that there was a significant difference between the teachers working in high school and teachers working in high school and the teachers working in high school in the Economic factors sub-dimension scores of motivation scale according to the schools where the teachers work.