Okul yöneticilerinin çatışma yönetim stratejileri ile mizah tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı; okul yöneticilerinin çatışma yönetim stratejileri ile mizah tarzlarını kullanmaları arasındaki ilişkinin saptanmasıdır. Araştırmada öğretmen algılarına göre cinsiyet, branş, yaş, mesleki kıdem ve okul türü değişkenlerine açısından okul yöneticilerinin çatışma yönetim stratejileri ve buna bağlı olarak yararlandıkları mizah tarzları belirlenmiş ve çatışma yönetimi ile mizah tarzları ilişkisi saptanmaya çalışılmıştır.Araştırma ilişkisel (korelasyonel) araştırma modelindedir. Araştırmanın evreni, 2020-2021 eğitim öğretim yılı birinci döneminde İstanbul ili Bahçelievler ilçesinde bulunan ilkokul, ortaokul ve lise öğretmenlerinden oluşmaktadır. Araştırma örneklemini tesadüfî örneklem yöntemiyle seçilen toplam 615 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin elde edilmesinde `Çatışma Yönetimi Stratejileri Ölçeği` ve `Mizah Tarzları Ölçeği`nden yararlanılmıştır. Bu ölçme araçları araştırmaya iştirak eden öğretmenlerin demografik bilgilerini içeren kişisel bilgi formu ile tek anket formunda üç bölüm halinde birleştirilmiştir. Ölçme aracının birinci bölümünde katılımcı öğretmenlerin kişisel bilgilerini elde etmeye, ikinci bölümde katılımcı öğretmenlerin algılarına göre okul yöneticilerinin çatışma yönetim stratejilerini belirlemeye, üçüncü bölümde ise öğretmen algılarına göre okul yöneticilerinin mizah tarzlarını belirlemeye yönelik maddelere yer verilmiştir. Ölçeklerin alt boyutlarının incelenecek değişkenlere göre çarpıklık ve basıklık katsayılarının ±1 değerleri arasında seyrettiği ve ölçekler ile alt boyutların normal dağılımdan büyük ölçüde sapmadığı belirlenmiştir. Nicel verilerin analizinde aritmetik ortalama, standart sapma, bağımsız örneklem t testi, tek faktörlü varyans analizi, korelasyon analizi ve çoklu regresyon analizi tekniği kullanılmıştır.Araştırma sonucunda, okul yöneticilerinin çatışma yönetimi sürecinde en sık uyma- uzlaşma stratejisini, en az ise hükmetme ve kaçınma stratejilerini kullandıkları belirlenmiştir. Mizah tarzlarına ilişkin sonuçlara bakıldığında okul yöneticilerinin en sık onaylayıcı mizah tarzını, en az ise alaycı, reddedici ve mizahi olmayan mizah tarzlarından yararlanmayı tercih ettikleri tespit edilmiştir. Okul yöneticileri ve öğretmenlerin yönetsel anlamda karşı karşıya kaldıkları çatışmalarda mizahı yapıcı nitelikte kullandıkları takdirde çatışmaların kurum lehine sonuçlandırılabileceğini ortaya koymaktadır. Okul yöneticilerinin okullarda yaratabilecekleri olumlu mizah iklimi ile çatışma yönetimi stratejileri ve yöneticilerin mizah tarzları arasında genel olarak anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Okul yöneticilerinin mizah tarzlarının, çatışma yönetiminde tercih ettikleri stratejiyi olumlu etkilemesi yöneticilerin çatışma yönetim stratejilerini anlamlı bir seviyede yordadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Objective of this research is determining the relation between conflict management strategies and using humor styles of school administrators. In the research, according to perceptions of teachers, conflict management strategies of school administrators have been specified with regards of gender, field of study,age, professional seniority and type of school variances correspondingly humor styles they benefit, furthermore the relation of conflict management and humor styles have been intended to be determined.The research is in the pattern of correlational research. Population comprises of the primary, secondary, and high school teachers situated in İstanbul province, district of Bahçelievler, in the first term of 2020-2021 academic year. Research sample is constituted of 615 teachers in total chosen by random sampling method. In acquiring research data, `Scale of Conflict Management Strategies` and `Scale of Humor Styles` are benefited. These measurement tools are reunited three sections in one questionnaire form associated with personal knowledge form which includes demographic information of the teachers participating in the survey. The first section of measurement tool includes the articles intended to attain the personal knowledge of participant teachers. The second section intends to specify conflict management strategies of school administrators according to the teacher perceptions. As for the third section, it is included the matters intend to specify humor styles of school administrators depending on teachers' perceptions. It is specified that coefficient of skewness and coefficient of kurtosis of lower dimensions of scales depend on the inspected variances are situated between the values of +1 and -1. Furthermore, it is specified that scales and lower dimensions are not deviated from the normal distribution. Mean, standard deviation, unpaired t test, single factor variance analysis, correlation analysis technique and multiple regression analysis are used in the analysis of quantitative data.In result of the research, it is specified that in process of conflict management school administrators mostly use compliance- reconciliation strategy and least they use domination and avoidance strategies. When the results examined related to humor styles it is determined that school administrators mostly prefer to benefit from confirmative humor style and least they prefer acrimonious, repudiate and non-humorous humor styles. This situation propounds that when the school administrators use humor in a positive qualification in case they dispute executively with teachers, the conflicts may be concluded for the benefit of the institution. It is specified that with the positive humor climate which school administrators can create at schools, there is a generally meaningful relation between conflict management strategies and humor styles of administrators. Humor styles of school administrators affect the strategy they prefer for the conflict management positively. By taking into consideration this, it is concluded that school administrators predict conflict management strategies at a meaningful level.