Öğretmenlerin iş yaşam kalitesi ve örgütsel mutluluk algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı; öğretmenlerin iş yaşam kalitesi ile örgütsel mutluluğu arasındaki ilişkinin saptanmasıdır. Araştırmada öğretmenlerin iş yaşam kalitesi ile örgütsel mutluluğu arasındaki ilişki cinsiyet, kıdem, okul kademesi, okul türü ve okul yöneticileri ile çalışma süresi değişkenlerine göre saptanmaya çalışılmıştır. Araştırmanın evreni 2020-2021 eğitim öğretim yılı birinci döneminde İstanbul ili Küçükçekmece ilçesinde bulunan resmi ilkokul, ortaokul ve lise öğretmenlerinden oluşturmaktadır. Araştırma örneklemini tesadüfî örneklem yöntemiyle seçilen toplam 606 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin elde edilmesinde `İş Yaşam Kalitesi Ölçeği` ve `Örgütsel Mutluluk Ölçeği`nden yararlanılmıştır. Bu ölçme araçları araştırmaya katılan öğretmenlerin demografik bilgilerini içeren kişisel bilgi formu ile birlikte tek anket formunda üç bölüm halinde birleştirilmiştir. Ölçme aracının birinci bölümünde katılımcı öğretmenlerin kişisel bilgilerini elde etmeye, ikinci bölümde katılımcı öğretmenlerin iş yaşam kalitesini belirlemeye, üçüncü bölümde ise öğretmenlerin örgütsel mutluluklarını belirlemeye yönelik maddelere yer verilmiştir. Ölçeklerin alt boyutlarının incelenecek değişkenlere göre çarpıklık ve basıklık katsayılarının ±1 değerleri arasında seyrettiği ve ölçekler ile alt boyutların normal dağılımdan büyük ölçüde sapmadığı belirlenmiştir. Nicel verilerin analizinde aritmetik ortalama, standart sapma, bağımsız örneklem t testi, tek faktörlü varyans analizi, Scheffe testi, korelasyon analizi ile regresyon analiz tekniği kullanılmıştır.Araştırma sonucunda, öğretmenlerin iş yaşam kalitesi algılarının `Yüksek` düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İş yaşam kalitesi ölçeğinin alt boyutlarından `İş Kariyer Memnuniyeti, `İşi Kontrol Edebilme, `Çalışma Koşulları ve `Aile içi Yaşam Dengesi` boyutlarında öğretmenlerin algılarının `Yüksek` düzeyde olduğu `Genel iyi Olma` ve `İş Yaşamında Stres` boyutlarında ise `Orta` düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin örgütsel mutluluk algılarının da `Orta` düzeyde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Örgütsel mutluluk ölçeğinin alt boyutlarından `Olumlu duygular` boyutunda da öğretmenlerin algıları `Orta` düzeyde, `Olumsuz duygular` boyutunda `Düşük` ve `Potansiyeli geliştirme` boyutunda ise algıları `Yüksek` düzeyde olduğu saptanmıştır. Öğretmenlerin iş yaşam kalitesi ile örgütsel mutlulukları arasında genel olarak anlamlı bir ilişki belirlenmiştir. Öğretmenlerin iş yaşam kalitesi algılarının örgütsel mutluluk algılarını anlamlı düzeyde yordadığı sonuca ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: İş, Yaşam Kalitesi, İş Yaşam Kalitesi, Mutluluk, Örgütsel Mutluluk

The purpose of this research; is to determine the relation between teachers' occupational life quality and their organizational happiness.In the research the relation between teachers ' occupational life quality and their organizational happiness are tried to be determined according to the variances of gender, seniority,school level, school type and term of employment with the school administrators. Population of the research consists of the official elementary school, secondary school and high school teachers who situated in İstanbul province Küçükçekmece district in the first term of 2020-2021 academic year. Research sample is constituted of total 606 teachers who are chosen with random sampling method. For attaining the research data `Occupational Life Quality Scale` and `Organizational Happiness Scale` are benefited. These measuring tools have been combined with personal information form including the participant teachers' demographical information in one survey form in three parts. In the first part of the measuring tool attaining personal information of the participant teachers, in the second part determining occupational life quality of the participant teachers and in the third part, the items directed to determine the teachers' organizational happiness have been included.It has been determined that according to the inspected variances sub-dimensions of scales coefficient of skewness and coefficient of kurtosis have held between -1 and +1 figures and it is specified that the scales and sub-dimensions of them don't deviate from the normal distribution to a great extent. For the analysis of quantitative data, arithmetic mean, standard deviation, unpaired t test, single factoral variance analysis, Scheffe test, correlation analysis and regression analysis technique have been used.On the research result, it is concluded that the teachers' occupational life quality perceptions are in `High`level. From the sub-dimensions of occupational life quality scale for the dimensions of `Occupation Career Satisfaction`, `Being able to control the work`, `Working Conditions`, and `Domestic Life Balance` it is determined that teacher perceptions are in `High` level; as for the `General Well Being` and `Stress in Occupational Life` it is determined in `Medium` level. It is also concluded that teachers' organizational happiness perceptions are in `Medium` level. From the sub-dimensions of organizational happiness scale, in the dimension of `Positive Feelings` it is determined that teacher perceptions are in `Medium` level, in the dimension of `Negative Feelings` it is `Low` and in the dimension of `Developing the Potential` their perceptions are in a `High` level. A generally meaningful relation between teachers' occupational life quality and their organizational happiness have been determined. It is concluded that teachers' occupational life quality perceptions predict the organizational happiness perceptions in a meaningful level.Key Words: Occupation, Life Quality, Occupational Life Quality, Happiness, Organizational Happiness