Okul yöneticilerinin şeffaflık uygulamaları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık algıları arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmanın amacı; okul yöneticilerinin şeffaflık uygulamaları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık algıları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmada öğretmen algılarına göre cinsiyet, mesleki kıdem, okul türü, okul müdür ile çalışılan süre değişkenleri açısından okul yöneticilerinin şeffaflık uygulamaları ile buna bağlı olarak öğretmenlerin örgütsel bağlılık seviyeleri belirlenmiş ve okul yöneticilerinin şeffaflık uygulamaları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları ilişkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma ilişkisel tarama modelinde yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2020-2021 eğitim- öğretim yılı birinci yarıyılında İstanbul ili Bahçelievler ilçesinde bulunan ilkokul, ortaokul ve lise öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi tesadüfî örneklem metoduyla belirlenen toplam 687 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırma verilerinin oluşturulmasında `Okul Şeffaflık Ölçeği` ve `Örgütsel Bağlılık Ölçeği`nden faydalanılmıştır. Bu ölçme araçları araştırmaya katılan öğretmenlerin demografik değişkenlerini kapsayan kişisel bilgi formu ve tek anket şeklinde üç bölüm olarak birleştirilmiştir. Ölçme aracının ilk bölümünde katılımcıların kişisel bilgilerini edinmeye, ikinci bölümde okul yöneticilerinin şeffaflık uygulamalarını öğretmen algılarına göre belirlemeye, üçüncü bölümde ise öğretmenlerin örgütsel bağlılık algılarını belirlemeye dair maddelere yer verilmiştir. Nicel verilerin analizinde aritmetik ortalama ve standart sapma, tek yönlü varyans analizi, bağımsız örneklem t testi, korelasyon ve regresyon analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, okul yöneticilerinin şeffaflık uygulamalarına ilişkin tüm boyutunda en yüksek ortalama lise öğretmenlerinde, en düşük ortalama ortaokul öğretmenlerinde belirlenmiştir. Okul yöneticilerinin şeffaflık ölçeğinin tüm boyutlarına ilişkin öğretmen algıları yüksek düzeyde çıkmış olup en yüksek ortalamanın `Bilgi Şeffaflığı` boyutunda, en düşük ortalamanın `Değerlendirmede Şeffaflık` alt boyutunda olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları ölçeğinin tüm boyutuna ilişkin öğretmen algıları orta düzeyde çıkmış olup sonuçlara bakıldığında en yüksek ortalamanın lise öğretmenlerinde, en düşük ortalamanın ortaokul öğretmenlerinde olduğu tespit edilmiştir. Okul yöneticilerinin şeffaflık uygulamaları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunduğu, okul yöneticilerinin şeffaflık uygulamalarının öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarını %31 oranında yordadığı sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Şeffaflık Uygulamaları, Örgütsel Bağlılık, Okul Yöneticisi, Öğretmen.

The purpose of this research; to analyze the relation between school administrators' transparency practices and teachers' organizational commitment perceptions.In the research, according to the teacher perceptions,school administrators' transparency practices in terms of the variances of gender,professional seniority,school type,term of employment with the school principal,furthermore related to that teachers' organizational commitment levels have been specified and the relation of school administrators' transparency practices and teachers' organizational commitment have been tried to be determined. The research is done in the correlational survey model. Population of the research comprises of elementary, secondary and high school teachers who situated in Istanbul province, Bahçelievler district in the first term of 2020-2021 academic year. Research sample is constituted of totally 687 teachers who are chosen with random sampling method. For attaining the research data `School Transparency Scale` and `Organizational Commitment Scale` are benefited.These measuring tools have been combined with personal information form including the participant teachers' demographical information in one survey form in three parts. In the first part of the measuring tool, attaining personal information of the participant teachers, in the second part determining school administrators' transparency practices according to participant teachers' perceptions and in the third part,the items directed to determine the teachers' organizational commitment perceptions. For the analysis of quantitative data,arithmetic mean,standard deviation,unpaired t test,correlation and regression analysis technique have been used. On the research result, the highest arithmetic mean related to school administrators' transparency practices in whole dimension was determined in high school teachers,the lowest one was determined in secondary school teachers. Teacher perceptions related to whole dimensions of school administrators' transparency scale came of in a high level, it is concluded that the highest arithmetic mean was in the dimension of ` Information Transparency`,the lowest arithmetic mean was in the sub-dimension of `Transparency in Assessment`. It is determined that teacher perceptions related to whole dimension of the teachers' organizational commitment scale,are in medium level and when the results are examined, it is determined that the highest mean is in high school teachers,the lowest mean is in secondary school teachers. It is concluded that there is a meaningful relation positively between school administrators' transparency practices and teachers' organizational commitments,school administrators' transparency practices predict the teachers' organizational commitment in the ratio of 31%.Key words: Transparency Practices, Organizational Commitment, School Administrator, Teacher.