Mevlânâ'da sabır ve şükür

Abstract

Çalışmamız sabır ve şükür kavramlarını Mevlânâ'nın eserlerinde inceleyip bu alanda daha önce yapılmamış bir araştırmayı literatüre kazandırmak amacıyla yapılmıştır. Mevlânâ'ya göre gelen her musibet, bizi manen eğitip olgunlaştırmak için gönderilmiştir. Ona göre musibeti sabırla karşılamak onunla birlikte gelen hediyeyi kazanmak demektir. Mevlânâ şükrü de nimeti avlayan bir bağ olarak görür. Kişi şükrettiği müddetçe elindeki nimet zâyi olmaz bilakis artar. Asıl şükür ise musibet anında yapılan şükürdür; fakat bunu ancak aşıklar başarabilirler. Tez çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde tezin konusu amacı ve önemi anlatılmaktadır. İkinci bölümde ise öncelikle sabır ve şükürle ilgili kavramsal çerçeve oluşturulmuş, Kur'an ve sünnette bu kavramların kullanılması konusunda aslî kaynaklar tetkîk edilmiştir. Daha sonra alanımızın tasavvuf olması sebebiyle özellikle tasavvuf kaynakları incelenmiş; Menâkibü'l-Arifîn, Hikem-i Atâiyye, Fütûhu'l- Gayb, Edebü'd-Dünya Ve'd-Dîn, Tenbihü'l-Gâfilîn, Mektûbât-ı Rabbânî, Kuşeyrî Risâlesi, Müzekki'n-Nüfûs gibi eserler tetkîk edilmiş bu kavramlarla ilgili bölümler çalışmaya dahil edilmiştir. Ayrıca bu alanlarda yapılan doktora ve yüksek lisans tezlerinden, akademik dergilerden, makalelerden istifâde edilmiştir.Üçüncü bölümde ise Mevlânâ'nın Mesnevî, Dîvân-ı Kebîr, Rubâiler, Fîhi Mâ Fîh ve Mektûbât eserleri okunmuş, Mesnevî'de Şefik Can ve Tâhirü'l-Mevlevî'nin çevirilerinden istifade edilmiştir. Bu bölümde sabır konusu on beş başlık altında, şükür konusu ise dört bölüm olarak değerlendirilmiştir.

Our study was carried out in order to examine the concepts of patience and gratitude in Rumi's works and to bring a study that has not been done before in the field to the literature. According to Rumi, every calamity was sent to educate and mature us spiritually. According to him, facing the calamity patiently means winning the gift that comes with it. Rumi sees gratitude as a vineyard that hunts for blessings. As long as a person is grateful, the blessing in his hand will not be wasted, on the contrary, it will increase. The real gratitude is the one made at the time of a calamity; but only lovers can achieve this. Our thesis consists of three parts. In the first chapter, the subject, purpose and importance of the thesis are explained. In the second part, first of all, a conceptual framework about patience and gratitude has been created, and research has been carried out on the use of these concepts in the Qur'an and Sunnah. Then, especially the sources of Sufism were examined, since our field is Sufism; Menâkibü'l-Arifîn, Hikem-i Atâiyye, Fütûhu'l- Gayb, Edebü'd-Dünya Ve'd-Dîn, Tenbihü'l- Gâfilîn, Mektûbât-ı Rabbânî, Kuşeyrî Risâlesi, Müzekki'n-Nüfûs works such as these have been examined and the sections related to these concepts have been included in the study. In addition, doctorate and master's theses, academic journals and articles in these fields were used.In the third part, Rumi's works of Mesnevî, Dîvân-ı Kebîr, Rubâis, Fîhi Mâ Fîh ve Mektûbât were read, and translations of Şefik Can and Tahirü'l-Mevlevî were used in Mesnevî. In this section, the subject of patience is examined under fifteen titles, and the subject of gratitude is examined in four parts.