Türkiye'de yoksulluk nafakası tartışmalarının İslamcı basına yansımaları: Yeni Akit Gazetesi örneği

Abstract

Türk Medeni Kanunu'nun 175. maddesinde düzenlenen yoksulluk nafakasına yönelik tartışmalar, 2016 yılından günümüze kadar ülkemizde en çok ele alınan konulardan biridir. Boşanma sonrası yoksulluğa düşen tarafa hükmedilen yoksulluk nafakası, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin bir sonucu olarak en çok kadınların yararlandıkları bir hak olmaktadır. Son zamanlarda yoksulluk nafakasının boşanmaları arttırdığı ve erkek mağduriyetine neden olduğu ileri sürülmektedir. Siyasal iktidardan da destek alan nafaka tartışmaları, yeniden yasal bir süreçle düzenlenmeye çalışılmaktadır. Nafakaya yönelik bu tartışmalar ise genellikle erkek mağduriyeti üzerinden gerçekleşmekte, ataerkil toplum yapısının pekiştirdiği ve içselleştirdiği cinsiyete dayanan eşitsizlikler konu edilmemektedir. Neo-muhafazakar sosyal politikalar doğrultusunda ev içi alanda tanımlanan, geleneksel rollerle bütünleştirilen kadının iş yaşamına istikrarlı katılımına izin verilmemekte, boşanma durumunda düşeceği yoksulluk durumunda yine kadın suçlanmaktadır. Özellikle 2010'dan sonra Türkiye'de hissedilmeye başlayan siyasal İslamcı anlayış, kadının toplumsal konumunu ataerkillikle daha da perçinlemekte, aileyi kutsallaştırmakta, kadının boşanmasına bile izin vermemektedir. Bu çalışmada da aileyi kutsallaştıran ve fıtrat farklılıkları temelinde kadını ve erkeği geleneksel rollerle tanımlayan İslamcı basının, yoksulluk nafakası tartışmalarına bakış açısı ele alınmaktadır. Yoksulluk nafakasına yönelik en çok haber yapan internet gazetesi olması nedeniyle Yeni Akit Gazetesi, doğrudan örneklem yoluyla seçilmiştir. 2018 yılında yoksulluk nafakasına yönelik haber sayısının artması ve tartışmaların devam etmesi de incelenen haberlerin 2018 Ocak ayı ve 2020 Aralık ayı olarak sınırlandırılmasına dayanak sağlamıştır. Bu doğrultuda toplam 255 internet haberi, eleştirel söylem analizi tekniğiyle incelenmiştir. Analiz sonucunda geleneksel ataerkil cinsiyet rollerini fıtrat söylemi ve cinsiyet temelinde ele alan gazetenin, kadını ev içi alanda tanımladığı, cinsiyetçi söylemler kullandığı görülmüştür. Geleneksel milliyetçi Türk aile yapısına odaklanan gazete, söylemlerini ataerkillik, milliyetçilik, İslam, Batı/feminizm karşıtlığı üzerinden kurmuştur.

Discussions on poverty alimony regulated in Article 175 of the Turkish Civil Code is one of most discussed issues in our country since 2016. As a result of gender inequality, alimony benefits mostly divorced women. Recently, it has been argued that alimony increases divorce rates and causes male victimization. Alimony discussions, which are also supported by the political power, are tried to be regulates again witth a legal process. Criticisms of alimony are generally based on male victimization, and gender-based inequalities reinforced and internalized by the patriarchal social structure are not discussed. İn line with neo-conservative social policies, women who are defined in the domestic sphere and integrated with traditional roles are not allowed to participate in business life and are again blamed in case of poverty in case of divorce. The political Islamist understanding, which started to be felt in Turkey especially after 2010, reinforces the social position of women with patriarchy, sanctifies the family, and does not even allow women to get divorced. In this study, the perspective of the İslamist press, which sanctifies the family and defines women and men with traditional roles on the basis of differences in nature, on the poverty alimony debates is discussed.Yeni Akit Newspaper was selected by direct sampling, as it is the internet newspaper that makes the most news about poverty alimony. The increase in the number of news on poverty alimony and the continuation of discussions in 2018 also provided the basis for limiting the analyzed news to January 2018 and December 2020. In this direction, a total of 255 internet news were analyzed with the critical discourse analysis technique. As a result of the analysis, it has been seen that the newspaper, which deals with traditional patriarchal gender roles on the basis of disposition and gender, defines women in the domestic sphere and uses sexist discourses. Focusing on the traditional nationalist Turkish family structure, the newspaper built its discourses on patriarchy, nationalism, Islam and the West/feminism opposition.