Mardin Syr 41/2 Deyrü'l Zafaran el yazması minyatürlerinin üslupsal değerlendirilmesi

Abstract

Çalışma, Süryani adının ve halkının kökeni hakkında yapılan tartışmalarla başlamaktadır. Erken Hıristiyanlık dönemi ve Süryanilerden bahsedilmiş, kiliseler arasındaki teolojik düşünce farklılıklarının sebeplerine değinilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde Hıristiyan resim sanatında el yazması eserlerin kökeni, tarihsel gelişimi ve üretim yerleriyle koşulları hakkında genel bilgiler verildikten sonra Süryani elyazmalarının kökeni ve tarihsel gelişimi, Süryani yazınsal geleneği, el yazması koleksiyonları, Süryani literatürünü oluşturan konularla el yazmalarının süsleme geleneğine ve en eski resimli el yazmalarına yer verilmiştir.Çalışmanın temeli Süryanilerin resimli el yazması eserlerine dayanmaktadır. Bu doğrultuda Mardin Syr. 41/2 numaralı Deyrü'l Zafaran El Yazması'nı önemli kılan betimleridir. Çalışmanın bu betimlere dair ana sorusu ikonografiden ziyade biçemsel ortaklıklara odaklanmaktadır. Geleneksel ikonografiyi takip eden betimlemelerde konvansiyonel ikonografik çalışmalardan uzaklaşılarak mimari strüktür, topografik biçimler, bitki örtüsü, figürlerin fizyonomisi, giysi kıvrımları kendi içerisinde biçemsel, teknik ortaklıklar ve farklılıkları ekseninde kişisel bir üslup çeşitliliğinin varlığı ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu minvalde çalışmanın ortaya koyduğu çıkarımlardan bir tanesi bu el yazması minyatürlerinin birden çok ustanın emeğiyle meydana getirildiğidir. Kendi içerisinde bitkisel ve geometrik olmak üzere gruplandırma yapılan zengin bordür süslemeleri, biçemsel ortaklıklar ve farklılıklar açısından ilişkilendirilebilecekleri el yazması minyatürlerinden örneklerle bu açıdan karşılaştırılmıştır. Ayrıca bu betimlemelerin genel sahne düzeni, figürlerin giysi kıvrımları ve fırça darbelerindeki çeşitlilik açısından da dönemsel, coğrafi, ikonografik açıdan bağlantılandırılabilecekleri örneklerle de karşılaştırmaya dayalı değerlendirme yapılmıştır.Değerlendirme ve sonuç kısmındaysa, el yazması minyatürlerinin her bir detayı incelenerek bir sahnede birden çok ustanın emek vermiş olduğu kanısına ulaşılmış ve ustaların betim özelliklerinin ayırt edici niteliklerinin saptanmış olması dolayısıyla bir üslup çeşitliliği yelpazesi barındırdığı çıkarımına varılmıştır.

The study begins with discussions about the origins of the Syriacs name and its people. Early Christian period and Syriacs are mentioned, and the reason for the theological conflicts between churches were noted. In the second chapter of the study, general information about the origin, historical development of the manuscript miniatures in Christian painting were summarized, and also the regions/sites and the circumstances in which the works had been produced were reviewed. Then the origin and historical development of Syriac manuscripts, Syriac manuscript collections, the traditions of calligraphy and decorations of manuscripts were put under the scope. The fundamentals of the study is based on the illustrated manuscripts of the Syriacs, and mainly on the miniatures of Mardin Syr. No 41/2 Deyrü'l Zafaran Manuscript, the main question of the study about these depictions focuses on their shared stylistic qualities rather than iconography. In the depictions which have been made in accordance with the conventional iconography, the presence of a personal stylistic diversities were analysed in terms of compositional elements such as backgrounds, architectural structures, topographies, vegetation, the expressions of figures, draperies and also in terms of shared stylistic and technical characteristics. The differences were also of the pieces diverging from conventional iconography, were determined and discussed. One of the conclusions of this study in this context is that these manuscript miniatures must be created by the effort of more than one craftsman. The richly ornamented borders, which are classified as vegetative and geometrical, have been compared in terms of stylistic similarities and differences, with the examples of various manuscripts' miniatures. In addition, examinations were made comparatively in terms of the variousities of the compositional elements, such as the arragements of the scenes, painting techniques of draperies, the qualities of colour, space, depth, facial expressions or brushstroke styles, through the examples of different manuscripts, with which that the craftsmen of the depictions probably familiar with because of geographical, epochal or cultural connections which must have affected stylistic and iconographical characteristics and must have caused interactions. Through the examinations on each details of the manuscript miniatures, it was concluded that more than one craftsman worked on a scene, and that a range of stylistic diversity were available due to the distinctive characteristics of the craftsmen's peculiar depiction styles and as an outcome of regional, cultural and religious interactions.