Faizsiz finans muhasebe standartları ve Türk bankacılık sisteminde uygulanabilirliği

Abstract

Faizsiz finans, İslami finans esasları doğrultusunda faaliyetleri içeren, konvansiyonel finansta kullanılmayan, kendine özgü finansman yöntemleri ile fon sahiplerinin tercih edebileceği bir alternatif finans sistemi olarak tanımlanabilir. Türkiye Katılım Bankaları Birliğinin 2021-2025 Katılım Bankacılığı Strateji Güncelleme Raporuna göre dünyada Faizsiz Finans sektörünün aktif büyüklüğü bugün 2,2 trilyon ABD doları hacmindedir ve 2025 yılında 3,5 trilyon ABD dolarına ulaşması beklenmektedir. Gittikçe büyüyen faizsiz finans piyasası gerek ulusal gerek uluslararası yatırımcıların ilgisini çekmektedir. Bu bağlamda Türkiye'de de 2019 yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programında belirlenen hedefler doğrultusunda İslami Finansal Kuruluşlar Muhasebe ve Denetim Organizasyonu (AAOIFI) tarafından yayımlanan Faizsiz Finans Muhasebe Standartları, Türkiye Kamu Gözetimi Kurumu tarafından tercüme edilerek 2020 Ocak ayından itibaren mevzuatımıza kazandırılmış ve katılım bankalarının opsiyonel olarak kullanımına sunulmuştur. Faizsiz finans alanında uygulanacak yeni faizsiz finans muhasebe standartlarının, bu alanda fonlarını Türkiye'de değerlendirmek isteyen yatırımcılara güven vereceği ve yeni düzenlemeyle katılım bankalarının işlem hacminin artması beklenmektedir ve Türk bankacılık sistemi içerisinde, katılım bankalarının kendi faaliyet alanlarına ilişkin işlemlerini finansal raporlarına alırken, Uluslararası İslami finans esaslarına göre raporlama yapmaları hedeflenmektedir. Bu çalışmada, yeni faizsiz finans muhasebe standartlarının açıklanması amaçlanmış ve Türk bankacılık sistemi içerisinde uygulanabilirliğinin mümkün olup/olmadığı değerlendirilip, standartların uyumu için öneriler sunulmuştur.

Interest-Free Finance can be defined as an alternative finance system that includes activities in line with the principles of Islamic finance, that is not used in conventional finance, and that fund owners can choose with its own unique financing methods. According to the 2021-2025 Participation Banking Strategy Update Report of the Participation Banks Association of Turkey, the asset size of the Interest-Free Finance sector in the world is USD 2,2 trillion today and is expected to reach USD 3,5 trillion in 2025. The growing interest-free financial market attracts the attention of both national and international investors.In this context, in line with the targets set in the Presidential Annual Program of 2019 in Turkey, the Interest-Free Finance Accounting Standards published by the Accounting and Auditing Organization of Islamic Financial Institutions (AAOIFI) were translated by the Turkısh Public Oversight Authority and introduced into our legislation as of January 2020 and offered to participation banks as an option. It is expected that the new interest-free finance accounting standards to be applied in the field of interest-free finance will give confidence to investors who want to evaluate their funds in Turkey in this field and that the transaction volume of participation banks will increase with the new regulation, and within the Turkish banking system, it is aimed that participation banks report their transactions related to their fields of activity in accordance with the principles of International Islamic Finance while taking their financial reports.In this study, it was aimed to explain the new interest-free finance accounting standards and to evaluate whether their applicability is possible within the Turkish banking system and suggestions for the compliance of the standards were presented.