Agatha Christie ve Ahmet Ümit'in eserlerine Willard Huntington Wright'ın ve Raymond Chandler'ın polisiye roman ilkeleri bağlamında karşılaştırmalı yaklaşım

Abstract

İnsanoğlunun varolduğundan itibaren işlediği en büyük suç hiç kuşkusuz ki bir diğerini yok etme amaçlı katletmesi olmuştur. Cinayet insanların hayatlarında yaşayabileceği en trajik ve en sarsıcı travmalardan birisidir. Bu trajik olay kadim eserlerden başlayarak birçok anlatıya konu olurken özellikle on dokuzuncu yüzyılda başlayan polisiye romanının ana konusunu oluşturur.Polisiye romanın örneklerinin incelendiği bu çalışmada amaç Agatha Christie ve Ahmet Ümit'in seçili eserlerini Willard Huntington Wright ve Raymond Chandler'ın polisiye romana ait ilkelerine dayanarak karşılaştırmaya çalışmaktır. Bu karşılaştırmalı çalışmanın sonucunda yazarların seçili eserlerinde Wright ve Chandler'ın polisiye ilkelerinin incelenmesinde, eserlerde bazı ortak noktaların bulunduğu bazı eserlerde ise bu ilkeleri içermeyen yazım özellikleri olduğu tespit edilmiştir. Wright ve Chandler'ın tür ile ilgili ifade ettiği ilkeler ve özel de polisiye roman genelde ise edebiyat eserlerinin sınırlı kalıplar içinde yaratılmadığının bir göstergesidir. Ancak çalışmanın sonunda elde edilen bulgular polisiye türün edebiyat çalışmalarında başvurulan diğer kuramların dışında farklı bir kuramsal metotla çalışılabileceğini göstermesi açısından önemlidir. Başka polisiye yazarlarının eserleri bu bağlamda incelenebilir. Dolayısıyla çalışmanın daha önce üzerinde çok eğilinmemiş polisiye edebiyat üzerine yapılacak çalışmalara bir yol açacağı ve karşılaştırmalı edebiyat alanında yazılmış bu tez ile polisiye roman türüne yeni bir çalışma alanı yaratacağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Willard Huntington Wright, Raymond Chandler, Ahmet Ümit, Agatha Christie, polisiye roman

The greatest crime that mankind has committed since its existence has undoubtedly been the murder of one another for the purpose of annihilation. Murder is one of the most tragic and shocking traumas that people can experience in their lives. While this tragic event is the subject of many narratives starting from ancient works, it constitutes the main subject of the detective novel that started in the nineteenth century. The aim of this study, in which the examples of detective novels are examined, is to try to compare the selected works of Agatha Christie and Ahmet Ümit based on Willard Huntington Wright and Raymond Chandler's principles. As a result of this comparative study, it has been determined that in the authors' selected works, in the examination of Wright and Chandler's dedective novel principles, there are some common points in the works, and some works do not contain these principles.The principles expressed by Wright and Chandler regarding the genre are an indication that the works of literature in general, especially detective novels, are not created in limited patterns. However, the findings obtained at the end of the study are important in terms of showing that detective genre can be studied with a different theoretical method apart from other theories applied in literary studies. Other detective writers' works can be examined in this context. Therefore, it is thought that the study will lead to studies on detective literature, which has not been studied much before, and will create a new field of study for detective novel genre with this thesis written in the field of comparative literature.Key Words: Willard Huntington Wright, Raymond Chandler, Ahmet Ümit, Agatha Christie, detective novel