Güzel sanatlar lisesi öğrencilerinin problem çözme sürecinde sergiledikleri bilişsel-üstbilişsel davranışlarının incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, güzel sanatlar lisesinde öğrenim görmekte olan öğrencilerin problemçözme sürecinde göstermiş oldukları bilişsel-üstbilişsel davranışlarını incelemek vematematik problemine ilişkin algılarını tespit etmektir. Nitel araştırma yöntemlerinden durumçalışması deseni kullanılarak tasarlanan araştırmada, çalışma grubu amaçlı örneklemeyöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Araştırmanın verileri`Matematik Problemi Metafor Anketi`, `Problem Çözme Başarı Testi`, sesli düşünmeprotokolleri, ses ve görüntü kayıtları, uygulayıcı ders analiz günlükleri yardımı iletoplanmıştır. Araştırma, 2021-2022 eğitim ve öğretim yılında Doğu Anadolu Bölgesi'nde yeralan devlete bağlı bir güzel sanatlar lisesinde öğrenim gören 10, 11, ve 12. sınıf öğrencileriyleyürütülmüştür. Lisede öğrenim gören tüm öğrencilere uygulanan metafor anketi verilerininiçerik analizi yapılmış, belirlenen farklı kategorilerden seçilen on öğrenci ile çalışma grubuoluşturulmuştur. Öncelikle, çalışma grubuna iki adet rutin olmayan problemden oluşan öntest soruları sesli düşünme protokolleri aracılığıyla uygulanmış, ardından on bir farklıproblem çözme stratejisinden seçilen yirmi iki problem kullanılarak üstbiliş destekli problemçözme strateji öğretimi yapılmıştır. Öğrencilerin öğretim süresince sergiledikleri bilişselüstbilişsel davranışları gözlemlenerek uygulayıcı ders analiz günlüklerine not edilmiştir.Ardından son test uygulanmış, ön test ve son test verileri betimsel analize ve yinelenenmetafor anketi verileri ise içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmanın sonucunda, öğretimsüreci sonrasında öğrencilerin bilişsel-üstbilişsel davranış sayılarında artış olduğubelirlenmiştir. Öğrencilerin son problem çözme algıları incelendiğinde, matematikproblemine dair algılarında pozitif yönde değişim gözlemlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Bilişsel-üstbilişsel davranış, Güzel sanatlar lisesi öğrencileri, Matematik problemi algısı, Problem çözme.

The aim of this study is to examine the cognitive-metacognitive behaviors of the studentsstudying at the fine arts high school during the problem-solving process and to determine theirperceptions of the mathematical problem. In the study, which was designed using the case studydesign, which is one of the qualitative research methods, the study group was determined usingthe criterion sampling method, one of the purposeful sampling methods. The data of theresearch were collected with the help of `Math Problem Metaphor Questionnaire`, `ProblemSolving Achievement Test`, thinking aloud protocols, audio and video recordings, andpractitioner lesson analysis logs. The research was conducted with 10th, 11th and 12th gradestudents studying at a state-affiliated fine arts high school in the Eastern Anatolia Region in the2021-2022 academic year. Content analysis of the metaphor questionnaire data applied to allhigh school students was made, and a study group was formed with ten students selected fromdifferent categories. First of all, pre-test questions consisting of two non-routine problems wereapplied to the study group through think-aloud protocols, and then metacognitive-supportedproblem solving strategy teaching was carried out using twenty-two problems selected fromeleven different problem solving strategies. The cognitive-metacognitive behaviors exhibited bythe students during the teaching period were observed and noted in the practitioner lessonanalysis diaries. Afterwards, the posttest was applied, the pretest and posttest data weresubjected to descriptive analysis and the repeated metaphor questionnaire data were subjected tocontent analysis. As a result of the research, it was determined that there was an increase in thenumber of cognitive-metacognitive behaviors of the students after the teaching process. Whenstudents' post-problem solving perceptions were examined, a positive change was observed intheir perceptions of the mathematical problem.Keywords: Cognitive-metacognitive behavior, Fine art high school students, Mathematical problem perception, Problem solving.