Yetişkin onkoloji hastalarında ameliyat öncesi dönemde beslenme durumunun ve depresyon varlığının değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışma; T.C. Sağlık Bakanlığı Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Servisleri'nde yatan, kanser tanısı almış ve ameliyat edilmesi planlanmış 20-65 yaş arası, 37 erkek ve 68 kadın toplam 105 hasta birey üzerinde yapılmıştır. Çalışma, yetişkin kanser hastalarında ameliyat öncesi dönemde beslenme durumunu ve depresyon varlığını değerlendirmek, beslenme durumu ile depresyon arasındaki ilişkiyi incelemek ve ameliyat öncesi dönemde hastaların malnutrisyon durumunu belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya katılmayı kabul eden hastalara uygulanan anket formunda; hastaların genel bilgileri, Hasta Esaslı Subjektif Global Değerlendirme (PG-SGA SF) ve Hasta Sağlık Anketi-9 (PHQ-9) yer almıştır. Daha sonra hastaların vücut ağırlığı, boy uzunluğu, üst orta kol çevresi (ÜOKÇ) ve triseps deri kıvrım kalınlığı (TDKK) ölçümleri alınmıştır. Hastalara ait albümin, total protein, lenfosit sayısı ve hemoglobin düzeyleri kaydedilmiştir. Yaş ortalaması (±SS) erkeklerde 58,4±6,1 ve kadınlarda 54,2±8,7 yıldır. Bireylerin Beden Kütle İndeksi (BKİ) ortalama (±SS) değerleri erkeklerde 26,4±4,6 ve kadınlarda 27,6±5,2 kg/m2'dir. Bireylerin %64,8'i (n=68) gastrointestinal sistem kanseri tanısı almıştır. Beslenme tarama testi PG-SGA SF'ye göre bireylerin %41,0'inde ciddi beslenme yetersizliği olduğu, %34,3'ünde semptomlara bağlı olarak doktor ve hemşire eşliğinde diyetisyen müdahalesi gerektiği, %13,3'ünde hasta ve ailesi için beslenme eğitimi gerektiği ve %11,4'ünde müdahale gerekmediği saptanmıştır. PG-SGA SF puan grupları ile antropometrik ölçümler arasında son vücut ağırlığı, BKİ, son bir ayda ve altı ayda vücut ağırlığı kaybı (%), ÜOKÇ, üst orta kol kas alanı, üst orta kol kas çevresi ve üst orta kol yağ alanı değerleri ve laboratuvar testleri arasında albümin ve hemoglobin arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05). PG-SGA SF puanları yüksek olan bireylerin vücut ağırlığı, BKİ, TDKK, total protein, albümin, lenfosit sayısı ve hemoglobin değerleri sağlıklı bireylere göre daha düşüktür (p<0,05). PHQ-9'a göre bireylerin %21,0'inin ciddi seviyede, %26,7'sinin orta seviyede, %29,5'inin hafif seviyede depresyon olduğunu ve %22,8'inin depresyon olmadığını gösteren yanıtlar verdikleri saptanmıştır. PG-SGA SF puanı arttıkça PHQ-9 puanlarının arttığı ve bu iki puan türü arasında pozitif yönlü korelasyon bulunmuştur (r=0,445, p<0,001). Kanser hastalarında ameliyat öncesi dönemde geçerli bir malnutrisyon tarama aracı olan PG-SGA SF pratik olması ve kısa sürede yapılabilmesi nedeniyle tüm hastalara uygulanmalı ve hastanın semptomlarına ve laboratuvar bulgularına göre beslenme müdahalesi yapılmalıdır. Kanser hastalarında malnutrisyon ve depresyon durumunun taranması sağlık çalışanları tarafından ihmal edilmemelidir.Anahtar Sözcükler: Depresyon, Kanser, Malnutrisyon, , PG-SGA SF, PHQ-9.

Evaluation of Nutritional Status And Depression Existence Of Oncologic Adult Patients Planned Cancer Surgery In Preoperative TermThis study was conducted in Republic of Turkey Ministry of Health Ankara Numune Training and Research Hospital's Departments of General Surgery. Patients diagnosed cancer, aged between 20-65 years, admitted to one of these departments for cancer surgery. A total of 105 patients agreed to participate in the study: 35,2% (n=37) were male and 64,8% (n=68) female. The study aims at evaluating nutritional status and depression existence of oncologic adult patients planned cancer surgery in preoperative term, comparing the relationship between nutrition assessment and depression and finding out malnutrition status of patients. Questionnaire form, carried out on patients approved to participate the study, consisted of general information of subjects, Patient Generated-Subjective Global Assessment Short Form (PG-SGA SF) and Patient Health Questionnaire-9 (PHQ-9). After fulfilling the form, anthropometric measurements (body weight, height, mid-upper arm circumference (MUAC) and triceps skinfold thickness (TSF) were taken. Then, patients' laboratory tests (albumin, total protein, lymphocyte count and haemoglobin levels), ordered by doctor and analysed in the hospital's laboratories, were recorded. The average age (±SD) 58,4±6,1 years in men and 54,2±8,7 years in women and Body Mass Index (BMI) of subjects was 26,4±4,6 kg/m2 in men and 27,6±5,2 kg/m2 in women. Gastrointestinal system cancer diagnosis was confirmed for 64,8% (n=68) of patients. According to PG-SGA SF, 41,0% of patients had severe malnutrition, 34,3% required intervention by dietitian, in conjunction with nurse or physician as indicated by symptoms survey, 13,3% needed patient and family education by dietitian, nurse, or other clinician and 11,4% required no intervention. Anthropometric measurements (body weight, percentage of weight loss in the previous one and six months, MUAC, mid-upper arm muscle area, mid-upper arm muscle circumference and mid-upper arm fat area were significantly different between PG-SGA SF score groups (p<0,05). There was a significant difference in laboratory tests (albumin and haemoglobin) for each of PG-SGA SF score groups (p<0,05). Negative correlations were found between PG-SGA SF score and some variables (body weight, BMI, TSF, total protein, albumin, lymphocyte count and haemoglobin) (p<0,05). Using PHQ-9, answers of the patients indicated that 21,0% of the patients had severe depression, 26,7% had moderate depression, 29,5% had mild depression and 22,8% had absence of depression. The higher the PG-SGA SF score, the higher the PHQ-9 score was obtained and correlations of these scores reached statistical significance (r=0,445, p<0,001). PG-SGA SF, as a verified malnutrition screening tool, should be preoperatively applied in patients with cancer and nutritional intervention should perform as indicated by patient's symptoms and laboratory values. Screening of malnutrition and depression status shouldn't be neglected by health professionals.Key Words: Cancer, Depression, Malnutrition, PG-SGA SF, PHQ-9.