Ebeveyn okuma inancı ile 60-72 aylık çocukların dil becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Afyon ili örneklemi)

Abstract

İnsan hayatının ilk altı yılında en yakın çevresel etki olan ebeveynlerinin desteği ile büyük oranda tamamlanan dil becerilerinin gelişimi ve buna bağlı iletişimin yeterli düzeyde olması, çocukluk çağından itibaren bireylerin özgüven gelişimi ve akademik başarı açısından önem arz etmektedir. Bu çerçevede konuyla ilgili yapılan çalışmalar bireylerin yaşamlarını daha verimli geçirebilmesi açısından büyük faydalar sağlayacaktır. Bu doğrultuda bu çalışmanın amacı, 60-72 aylık çocukların dil becerileri ile ebeveynlerinin okuma inançları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın değişkenlerini oluşturan kavramlar hakkında yerli ve yabancı literatür taraması yapılarak kuramsal alt yapı ortaya konmuştur. Araştırmada veri toplama araçları olarak, çocuklar ve aileleri hakkında bilgi almak amacıyla ` Genel Bilgi Formu`, 60-72 aylık çocukların dil becerilerini tespit etmek için, Uyanık ve Kandır (2014) tarafından Türkçe' ye uyarlanan K-EADBAT (Kaufman Erken Akademik ve Dil Becerileri Araştırma Testi) ve araştırma kapsamındaki çocukların ebeveynlerinin kitap okuma süreci ve amaçları ile ilgili inançlarını belirlemek amacıyla Şimşek Çetin, Bay ve Alisinanoğlu (2014) tarafından Türkçe 'ye uyarlanan `Ebeveyn Okuma İnançları Ölçeği` kullanılmıştır. İlişkisel tarama modelindeki araştırmanın evrenini 2019-2020 eğitim öğretim yılında Afyonkarahisar merkez anaokulları ve anasınıfları okul öncesi eğitim kurumlarında eğitime devam eden 60-72 aylık çocuklar oluşturmaktadır. Evrenden tesadüfi olarak seçilen, araştırmaya katılmaya gönüllü toplam 478 çocuk ve ebeveynleri değerlendirmeye alınmıştır. Katılımcıların testlerden elde edilen puanların hesaplamalarında, ortalama, mod, medyan gibi betimsel istatistiklerle beraber, Pearson Korelasyon analizi ve basit doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda, ebeveynlerin okuma inançlarının yüksek düzeyde olduğu ancak çocukların alıcı dil becerilerinin ortalamanın üzerinde, ifade edici dil becerilerinin ortalamanın altında ve toplam dil becerilerinin ise ortalama düzeyinde olduğu belirlenmiştir. Ebeveyn okuma inancı ile çocukların dil becerileri arasında cinsiyet, kardeş sayısı, okulda devam süresi gruplarına göre anlamlı bir ilişki olduğu ve ebeveyn okuma inancının 60-72 aylık çocukların alıcı, ifade edici ve toplam (alıcı, ifade edici) dil becerilerinin düşük düzeyde yordayıcısı olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: 60-72 aylık okul öncesi çocuklar, alıcı dil, ifade edici dil, ebeveyn okuma inancı.

The development of language skills, which is largely completed in the first six years of human life with the support of children's parents, who are the closest environmental influence, and the adequate level of communication related to this are important for the development of self-confidence and academic success of individuals from childhood. In this context, studies on the subject will provide great benefits for individuals to spend their lives more productively. Accordingly, the aim of this study was to investigate the relationship between the language skills of 60-72-month-old children and their parents' reading beliefs. The theoretical background has been revealed by scanning the literature about the concepts that make up the variables of the research. As data collection tools in the research, `General Information Form` to get information about children and their families, and K-SEALS (Kaufman Survey of Early Academic and Language Skills) which was adapted to Turkish by Uyanık and Kandır (2014) to determine the language skills of 60-72-month-old children and the `Parent Reading Belief Inventory` which was adapted into Turkish by Şimşek Çetin, Bay and Alisinanoğlu (2014) to determine the beliefs of the parents of the children within the scope of the study about the book reading process and purposes were all used. The population of the research in the relational screening model consisted of 60-72-month-old children who were attending to nursery classes and kindergartens located in the city center of Afyonkarahisar/Turkey during the 2019-2020 academic years. A total of 478 children and their parents who were randomly selected from the population and volunteered to participate in the research were included in the study. Pearson Correlation analysis and simple linear regression analysis were conducted together with descriptive statistics such as mean, mode, median in the calculations of the scores obtained from the tests. As a result of the research, it was found out that the reading beliefs of the parents were high, while the children's receptive language skills were above the mean, their expressive language skills were below the mean, and their composite language skills were at the mean level. It was determined that there was a significant relationship between parents' reading belief and children's language skills according to gender, number of siblings, duration of school attendance, and parental reading belief was a low predictor of receptive, expressive, and composite (receptive, expressive) language skills of 60-72-month-old children.Keywords: 60-72-month-old preschool children, receptive language, expressive language, parent reading belief.