Ortaokul öğrencilerinin cebirsel düşünme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Afyonkarahisar il örneklemi)

Abstract

Bu araştırmanın amacı ortaokul öğrencilerinin cebirsel düşünme algı düzeylerini ölçen bir ölçek geliştirmek ve öğrencilerin cebirsel düşünme algı düzeylerini cinsiyet, sınıf düzeyi, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu, ailenin gelir düzeyi, bulmaca çözme/akıl oyunları oynama sıklığı gibi çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Araştırmada genel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın ölçek geliştirme aşamasının örneklemini 2018-2019 eğitim-öğretim yılında, Afyonkarahisar il merkezinde öğrenim gören 290 ortaokul öğrencisi oluşturmuştur. Araştırmanın alan uygulaması ve DFA aşamasının örneklemini ise 2019-2020 eğitim-öğretim yılında, Afyonkarahisar il merkezinde öğrenim gören 472 ortaokul öğrencisi oluşturmuştur. Yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucu 26 maddeden oluşan üç faktörlü (Cebirsel Modelleri Anlama, Matematiksel Yapıları Çözümleme ve Cebirsel İfadeleri Kullanma Durumu) nihai ölçek oluşturulmuştur. Geliştirilen ölçek Afyonkarahisar ilinde öğrenim görmekte olan 472 ortaokul öğrencisine uygulanmıştır. Alan uygulaması verileri ile doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Elde edilen tüm değerler ile beklenen kritik değerler karşılaştırıldığında, mükemmel ve iyi uyum indekslerinin karşılandığı görülmüştür. Kurulan ölçüm modeli ile temel parametre tahminleri modeli verilerle uyum sağlamıştır ve üç faktörlü yapı doğrulanmıştır. Ölçeğin güvenirlik analizi sonucu Cronbach alfa katsayısı 0.934 olarak hesaplanmıştır. Geliştirilen ölçeğin alan uygulamasından elde edilen verilerin analizinde betimsel istatistiklerin yanında bağımsız örneklemler için t-testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda elde edilen bulgulara göre ölçeğin geneli ve alt faktörlerinde cinsiyete göre ortaokul öğrencilerinin cebirsel düşünme algı düzeylerinde istatistiksel olarak anlamlı farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Sınıf düzeyi, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu, ailenin gelir durumu ve bulmaca çözme/akıl oyunları oynama sıklığı değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Bu farklılıkların sınıf düzeyine göre 6. sınıfta öğrenim görmekte olan öğrenciler lehine, anne ve baba eğitim durumuna göre anne ve babasının eğitim düzeyi üniversite olan öğrenciler lehine, ailenin gelir durumuna göre aylık gelir düzeyi 4000 TL ve üzerinde olan öğrenciler lehine, bulmaca çözme/akıl oyunları oynama sıklığına göre ise sık sık bulmaca çözen/akıl oyunları oynayan öğrenciler lehine olduğu görülmüştür.

This study aims to develop a scale secondary school students' algebraic thinking levels and to examine the students' algebraic thinking levels in terms of gender, class level, parents' education levels, socioeconomic status, and the frequency of solving puzzles/playing mind games. The survey method was used in this research. The scale development study was carried out on 290 students studying at secondary schools in Afyonkarahisar in the 2018-2019 academic year. The study carried out 472 secondary schools students in Afyonkarahisar. After explatory factor analysis, the results indicated that the scale had three factors and 26 items. When all the values and expected critical values were compared, it was found that the scale corresponded to perfect and best fitThe scale had a Cronbach's alpha coefficient of 0.934. Besides descriptive, t test and one-way ANOVA were used for data analyses. It was found out that there was no significant difference between gender and secondary school students' algebraic thinking levels. It was found out that there were significant differences between algebraic thinking levels of the secondary school students and grade levels, parents' education levels, socioeconomic status. These differences 6th grade students' whose parents graduated from university, students' whose family had a monthly income of at least 4000TL, and a monthly income of at least 4000TL.