1980-2000 arası Türkiye'de sosyolojinin gündemleri ve oluşum dinamikleri

Abstract

Türkiye'de sosyolojinin bir asırdan fazla geçmişi bulunmaktadır. Bu süreç içindeTürkiye'de sosyoloji, siyasetle iç içe bir durum sergilemiştir. Bu durum sebebiyleTürkiye'de sosyolojinin, siyasi süreçlere bağlı olarak kaderini tayin eden belli başlıdönemler bulunmaktadır. Bu dönemlerden birisi de 1980 sonrası dönemdir. Buçalışmada, 1980 – 2000 yılları arası siyasi, toplumsal ve ekonomik alanda yaşanandeğişim ve sosyal bilimlerde yaşanan dönüşüm bağlamında, Türkiye'de sosyolojiçalışmalarının değişen temaları ele alınmaktadır. 1980 sonrası Türkiye'de sosyolojiningündemini oluşturan temaların, Türkiye ve dünya ekseninde ortaya çıkan değişimdinamikleri çerçevesinde ele alınması amaçlamaktadır. Çalışmada 1980 – 2000 yıllarıarasında, Türkiye'de sosyoloji alanında verilen eserler ve bu eserlerin hangi konularüzerinde yoğunlaştığı incelenmektedir. 1980 – 2000 arası dönem 12 Eylül askeri darbesi,Türkiye'de yaşanan liberal dönüşüm, dünya ile entegrasyon çabaları ve dönüşümsöylemleri, 1990'ların siyasi istikrarsızlığı ve 28 Şubat postmodern darbesi gibi önemliolay ve süreçleri kapsamaktadır. Aynı zamanda küreselleşme, postmodernizm, ulusdevletlerin çözülmesi, Sovyet bloğunun yıkılması gibi etkenlerle birlikte Avrupa veAmerika'da,sosyal bilimlerde yaşanan gelişmeler de bu dönemde etkisini gösteren diğerdinamiklerdir. Bu değişim dinamikleri içinde 1980 – 2000 yılları arasında kent,gecekondu, kadın çalışmaları, aile, din, siyaset, sivil toplum, milliyetçilik, etnisite vekimlik temalarının yoğun bir şekilde çalışıldığı görülmektedir. Böylece dünya tarihininyeni bir binyıla (2000'li yıllar) dönüşüm arifesinde Türkiye'de sosyolojinin gündemleri,konuları ve tartışma alanları kristalize edilerek ortaya konulmuş olacaktır.Anahtar Kelimeler: Türk sosyolojisi, kent, gecekondu, din, siyaset, sivil toplum.

The history of Sociology in Turkey goes back to more than a century. This Turkishsociological process has intertwined with politics. Accordingly, it has particular periodsthat have been dependent on political relations. The era of post-1980 is one of them. Thisstudy discusses varying themes of sociological studies in Turkey in the context oftransformations in politics, economy and society and changes in social sciences. It isaimed to deal with the major themes within the scope of drivers of change around Turkeyand the world. The study looks into the sociological works and their focusing issuesbetween 1980-2000 years. This era embraces 1980 coup d'état, liberalization processes,integration to the global and alternation discourses, political instability of 1990s andFebruary 28 post-modern coup in Turkey. Meanwhile, there are other drivers of thisprocess that globalization, post-modernism, disorganization of nation-states, subversionof Soviet Union and changes in social sciences in European and American countries. Inthese factors are often studied that urbanization, gecekondu, women's studies, family,religion, civil society, politic, nationalism, ethnicity and identity between 1980 and 2000.Thus, on the eve of the transformation of world history into a new millennium, theagendas, topics and discussion areas of sociology in Turkey will be crystallized andrevealed.Key Words: Turkish sociology, urbanization, gecekondu, religion, politics, civil society