John Ruskin'in `Sanatın Ekonomi Politiği`ne Marksist Emek Değer Teorisi bağlamında bir bakış

Abstract

Viktorya Çağı İngiltere'sinin önde gelen figürlerinden estet, sanat tarihçi ve eleştirmenJohn Ruskin 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren toplumsal sorunlar ve iktisadidüşünce ile yakından ilgilenmeye başlamıştır. İlk olarak, The Seven Lambs ofArchitecture (1849) ve The Stones of Venice (1851-53) gibi mimariye odaklanançalışmalarında sanatın toplumsal yaşam ve üretimle ilişkisi üzerinde duran Ruskin,1857'de ise sanat-iktisat ilişkisini bağımsız biçimde ele alan ilk çalışma olarak kabuledilen The Political Economy of Art- A Joy For Ever isimli kitabı yayınlamıştır. Butezin odaklandığı temel sorun Ruskin'in büyük ölçüde söz konusu çalışmalararacılığıyla ortaya koyduğu sanata dair iktisadi yaklaşımıdır. Öte taraftan Ruskin'inçalışmaları öncü bir nitelik taşımasına rağmen sanat ile iktisadi kategoriler arasındakiilişkiyi inceleyen ilk düşünürün Ruskin olduğunu söylemek mümkün değildir. Zirasanat üretimi iktisat düşüncesinin hiçbir zaman odağı haline gelmemiş olsa bile,iktisadi düşüncenin olgunlaşmaya başladığı 16. yüzyıldan itibaren sanatın iktisatçılarıngündemine zaman zaman girdiği görülmektedir. Ruskin'in düşüncesinin gelenekiçindeki konumu ve özgüllüğünü ortaya koymak için, bu nedenle, öncelikle aynı sorunüzerinde duran düşünürlerin görüşlerine değinmek gerekmektedir. Ancak bu tür birözet/değerlendirme çabasının sonuçları, bu çabaya eşlik edecek kuramsal çerçeve vearaçların niteliğiyle yakından ilişkilidir. Bu nedenle, tezin ikinci bölümünde, tezdeçerçeve olarak benimsenen Karl Marx'ın toplumsal/iktisadi düşüncesi ve yöntemitemel nitelikleriyle ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu bölüm aynı zamanda, ilişkililiteratür yardımıyla Marx'ın düşüncesinin sanat üretimi bağlamında nasıl yenidenüretilebileceğine ilişkin genel bir yaklaşım sunmayı hedeflemektedir. Çalışmanınüçüncü bölümünün temel amacı ise Ruskin öncesinde sanata iktisadi bir penceredenyaklaşan düşünürlerin fikirlerinin bir betimlemesini sunmaktır. Son bölümde ise,Ruskin'in iktisadi düşüncesi, çeşitli gelişim uğrakları gözetilerek ele alınmaya vebaşta The Political Economy of Art (1857) olmak üzere Unto This Last (1860-62),Munera Pulveris (1862) ve Fors Clavigera (1870-74) yola çıkarak düşünürün sanat veiktisat arasındaki ilişkiye dair yaklaşımı ortaya konulmaya çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: John Ruskin, sanat ekonomisi, sanatın siyasal iktisadı, sanatınekonomi politiği, iktisat ve sanat, Karl Marx, Emek Değer Kuramı

One of the leading figures of Victorian England, aesthete, art historian, and critic JohnRuskin focused on the relationship between art and social life in his early works suchas The Seven Lamps of Architecture (1849) and The Stones of Venice (1851-53). Heafterward published The Political Economy of Art-A Joy For Ever in 1857, which isseen as one of the pioneering studies to scrutinize the art-economy relationshipindependently. This thesis mainly focuses on Ruskin's economic approach to art,which he articulate through these studies. Although Ruskin's works played a leadingrole in the field of art economics; it is not possible to say that Ruskin was the firstthinker to examine the relationship between art and economic categories. It is true thatart production has never been seen as a crucial subject by economic tradition, but itcannot be ignored that art has entered the agenda of economists from time to time sincethe 16th century when economic thought began to mature. To reveal the position andspecificity of Ruskin's thought in the tradition, it is necessary to first address the viewsof thinkers who try to clarify the same problem. However, to evaluate the studies onart in economic thought and art history, it is essantial to have a theoretical andconceptual framework first. On that account, in the second part of the thesis, to builda theoretical framework, the social-economic thought and method of Karl Marx weretried to be described with its basic characteristics. This chapter also aims to examine,with the help of the relevant literature, how Marx's ideas can be adopted in the contextof art production. The chief purpose of the third section of the study is to summarizethe ideas of thinkers who approached art from an economic perspective before Ruskinand thus point out the similarities between Ruskin's perspective with theirs. In the finalchapter, Ruskin's economic thought was tried to be examined by considering hisstudies such as The Political Economy of Art (1857), Unto This Last (1860-62),Munera Pulveris (1862), and Fors Clavigera (1870-74).Keywords: John Ruskin, Art economics, The Political economy of art, economics andart, Karl Marx, The labor theory of value