Müzik inkılabına karşı bir direniş alanı olarak Osmanlı-Türk müziği taş plakları

Abstract

Bu tez çalışması, Erken Cumhuriyet döneminde uygulanan müzik politikaları karşısında Osmanlı-Türk müziği geleneğinin uyum ve direniş pratiklerini taş plaklar üzerinden incelemektedir. Arşiv taraması ve söylem analizi yöntemleri kullanarak, dönemin günlük gazetelerinden ve dergilerinden elde edilen malzeme, popüler kültür ürünlerini uyum ve direncin birlikteliğinde bir mücadele alanı olarak kavrayan İngiliz Kültürel Çalışmalar ekolünün sunmuş olduğu kuramsal çerçeve ile analiz edilmektedir. Cumhuriyet'in ulus kimlik tahayyülü ve bununla ilişkili olarak ortaya koyduğu ulusal müzik tahayyülü çerçevesinde, eski rejimin sesini hatırlattığı düşüncesiyle, geleneksel müziğin icrası ve aktarımına yönelik kurumsal kısıtlamalar ve yasaklamalar söz konusu olmuştur. Bunun yanında, geleneksel müzik, resmi söylemde `öteki` olarak tarif edilmiş ve `idealize` edilen ulusal müziğin karşısında konumlandırılmıştır. Bu söylem ve uygulamalara rağmen, Osmanlı-Türk müziği geleneği, gündelik eğlence pratiklerinde dinlenilmeye ve icra edilmeye devam etmiştir. Taş plaklar aracılığıyla dinleyicisine daha kolay ve daha hızlı ulaşabilme imkanına sahip olmuş, bu sayede popülerleşerek kendini yeniden inşa etmiş ve dönemin müzik politikaları içinde kendine bir mücadele alanı açmıştır. Bu anlamda, sözlü bir gelenek olan ve meşk sistemiyle aktarılan geleneksel müzik, bu yeni kayıt teknolojisi sayesinde kendine yeni bir hafıza mekanı oluşturmuştur.Anahtar kelimeler: Erken Cumhuriyet dönemi, Osmanlı-Türk müziği, taş plaklar, müzik inkılabı, popüler kültür, hafıza mekanı

This thesis explores the acceptance and resistance practices of the Ottoman-Turkish music tradition in the face of the music policies of the Early Republican period through gramophone recordss. archival researche scanning and discourse analysis methods, the material, obtained from the daily newspapers and magazines of the period is analyzed the theoretical framework presented by the British Cultural Studies School, which understands popular culture products as a field of struggle in the combination constant movement of and resistance. Within the frame of the epublic imagination of nation identity and its associated national music, institutional restrictions and prohibitions were imposed on the performance and transmission of the traditional music on the grounds that it was the voice of the old regime. Moreover, traditional music was defined and positioned as the Other and in opposition to the `ideal` national music. Despite these discourses and practices, the Ottoman-Turkish music tradition continued to be heard and performed in everyday life, in entertainment practices. Through gramophone records, it had the opportunity to reach its audience more easily and faster, thus became popular, rebuilt itself and created a field of struggle within the music politics of the period. In this respect, traditional music, which is an oral tradition and transferred by the mesk system, created a new memory space for itself due to this new recording technology.Keywords: Early Republican period, Ottoman-Turkish music, gramophone records, music revolution, popular culture, memory space