Ebubekir Ağa güfte mecmuası: Türkçe güfteler (İnceleme-transkripsiyonlu metin)

Abstract

Klasik Türk müziğinin en önde gelen bestekârlarından olan Ebubekir Ağa'nın tertip ettiği, Ebubekir Ağa Mecmuası ismiyle anılan güfte mecmuası, türünün en nadide örneklerindendir. Mecmua, meşhur bir bestekârın koleksiyonu olmasının yanı sıra geniş hacmiyle de öne çıkmaktadır. Esasen 18. yüzyıla ait olan eser, intikal ettiği kişiler tarafından eklemeler yapılarak genişletilmiştir. İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi Türkçe Yazmalar 5658 numarada `Şarkı Mecmuası` adıyla kayıtlı olan mecmua 371 varaktan müteşekkil olup 1086 Türkçe, 312 Farsça ve 6 Arapça güfte içemektedir.Çalışmamızda mecmuadaki Türkçe güfteler incelenmiş ve bu güftelerin transkripsiyonlu metni ortaya konulmuştur. Beş ana bölümden oluşan tezimizin `Giriş` kısmında güfte mecmualarına dair genel bilgi verilip bu eserlerle ilgili çıkarımlarda bulunulmuştur. İkinci bölümde, mecmuanın mürettibi Ebubekir Ağa'nın hayatı, sanatı ve eserlerine dair bilgiler verilmiştir. Üçüncü kısımda çalışmamızın konusu olan mecmuanın şekil ve muhteva özellikleri ele alınmış, dördüncü bölümde ise transkripsiyonlu metin oluşturulurken izlenen yöntem açıklandıktan sonra mecmuanın transkripsiyonlu metni verilmiştir. `Sonuç` bölümünde çalışma neticesinde varılan sonuçlar açıklanmış, sonda ise mecmuadaki eserlerin çeşitli kriterlere göre sıralandığı listeler verilmiştir.Çalışma neticesinde mecmuanın bir defter niteliğinde düzenlendiği, mecmuada genellikle dönemin güncel eserlerinin yer aldığı, halk tipi şiirlerin de rağbet görüp bestelendiği ve mecmuada kendine yer bulduğu görülmüştür. Metnin okunmasıyla elde edilen güftelerin listesinin çalışmanın sonunda verilmesiyle ise devrin repertuvarına dair geniş bir çizelge sunulmuştur.

The lyrics collection called Ebubekir Ağa Mecmuası composed by one of the most prominent composers of classical Turkish music, Ebubekir Ağa, is one of the most precious examples of its kind. Collection stands out with its large volume as well as being the collection of a famous composer. The work originally belonging to the 18th century was expanded with additions by the people it was transferred to. The magazine, registered under the name `Şarkı Mecmuası` at Türkçe Yazmalar 5658 in İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi, consists of 371 sheets and contains 1086 Turkish, 312 Persian and 6 Arabic lyrics.In our study, Turkish lyrics in the collection were examined and the transcribed-text of these lyrics was revealed. In the `Introduction` part of our thesis, which consists of five main chapters, general information about lyrics collection is given and inferences are made about these works. In the second part, information about the life, art and works of Ebubekir Ağa, the author of the magazine, is given. In the third part, the form and content features of the magazine, which is the subject of our study, are discussed. In the fourth part, explaining the method followed when creating a transcribed text, the text of the magazine with transcription is given. In the `Conclusion` section, the obtained results of the study are explained, and in the last section, the lists are given in wich works are listed in various order.As a result of the study, it was seen that the collection was arranged as a notebook, the periodical works of the term were generally included in the collection, folk type poems were also popular and composed and found themselves a place in the collection. By presenting the list of lyrics obtained by reading the text at the end of the study, a wide chart of the repertoire of the period was presented.