10 no'lu Amasya Şer'iyye Siciline göre Amasya'nın iki yılı: 1652 - 1654 yılları arasında Amasya'nın sosyal ve ekonomik tarihi

Abstract

Bir şehrin tarihi incelenirken akla ilk gelen kaynaklardan biri, Osmanlı mahkemesinde kadılar tarafından tutulan ve birinci elden kaynaklar olma özelliği taşıyan Şer'iyye Sicilleri'dir. Şer'iyye Sicilleri XV. yüzyılın ikinci yarısından itibaren, XX. yüzyılın ilk çeyreğine kadar tutulmuş olup birçoğu günümüze kadar ulaşmıştır. Amasya Şehri'nin 1652-1654 yılları arasındaki sosyal ve ekonomik yapısını incelediğimiz bu çalışma, 10 No'lu Amasya Şer'iyye Sicili temel alınarak hazırlanmıştır. Nitekim sicilde yer alan kişiler arası anlaşmazlıklar, alacak - verecek ilişkileri, miras ve tereke kayıtları, alım - satım işlemleri, kişiler arası ilişkiler, fiyat tespiti ve daha birçok hukuki konu incelenerek, söz konusu yıllarda Amasya'nın sosyal ve ekonomik yapısı ortaya koyulmaktadır.Sicilde yer alan kayıtlardan yola çıkılarak 1652-1654 yılları arasında Amasya'da mevcut olan sosyal ve ekonomik yaşama dair bilgilerin yansıtılmaya çalışıldığı bu çalışmada, 1650'li yılların başında Amasya'da yaşam sürdüren insanların hayat tarzı ve yaşam standartları, kişiler arasında yaşanan olumlu ve olumsuz ilişkiler ile hukuki yükümlülüklerin ayrıntılı şekilde yansıtılması amaçlanmaktadır.Çalışmanın Giriş Bölümünde; Amasya'nın tarihi arka planı ve Osmanlı dönemi Amasya'sının genel durumu, Osmanlı mahkemesi ve mahkeme görevlileri ile sicilde yer alan belge türleri hakkında bilgiler verilmektedir.Birinci Bölümde; 1652-1654 yıllarında Amasya şehrinin sosyal yapısına, şehrin idari birimleri olan mahalle ve köy yaşantısına, kent ve kırsal arasındaki ilişkilere, aile yapısı ve adli konulara yer verilmektedir.İkinci Bölümde; incelenen dönemde mevcut olan ekonomik yapı kapsamında alım-satım işlemleri, borç-alacak ilişkileri, miras ve hibe işlemleri, yiyecek ve eşya fiyatları ile fiyatlar arasında meydana gelen dalgalanmalara yer verilmektedir.Anahtar Kelimeler: Amasya, Şer'iyye Sicili, Mahalle, Aile, Ekonomi, Fiyatlar

Sharia registers are one of the first sources that comes to mind when the history of a city is examined, which are the primary sources and kept by kadi in the Ottoman court. Sharia registers were kept from the second half of the XV. century till the first quarter of the XX. century and they have survived to the present day. In this study, we examined the social and economic structure of Amasya between 1622 and 1654, which was prepared on the basis of Amasya Sharia register number 10. As a matter of fact, the social and economic structure of Amasya in those years is presented by examining the interpersonal conflicts and relationships, receiver-debtor relationships, heritage and tereke registers, buy-sell transactions, price fixing and many other legal issues.On the basis of the records in the registers, this study aims to reflect the information about the social and economic life in Amasya between 1652 and 1654, the life style and living standards of people living in Amasya in the early 1650s, positive and negative relations between people and legal obligations in detail.In the introduction oft his study, you will be informed about the historical back ground and the general situation of Amasya in the Ottoman period, the Ottoman court, court official sand thetypes of documents in the registry.The social structure of Amasya between 1652 and 1654, the administrative units of the city, the relations between the city and the countryside, family structure and judicial issues are presented in the first part.Within the scope of the current economic structure in the reporting period, buy-sale transactions, receiver-debtor relationships, inheritance and grant transactions, food and commodity prices and the price fluctuationsare included in the second part.Keywords: Amasya, Sharia Register, District, Family, Economy, Prices