Tevfik ve İskender biraderlerin yayınladığı `Nuhbe-i Elhân Kantoları` (Çevriyazı, tür ve biçim incelemeleri)

Abstract

Günümüz neslinde çok fazla bilinmeyen bir dal olan Türk Mûsikîsi nota yayıncılığına büyük katkıları olan Tevfik ve İskender kardeşlerin, birçok müzik eserinin yanında 5 fasikül halinde yayınladığı Nuhbe-i Elhân kantoları tezimizin konusunu oluşturmaktadır. Dönemin popüler eğlencelerinden olan kantoları ele almaları kendilerine ticari kazanç getirmiş olsa da çalışmalarının musikimize önemli faydaları olmuştur.Kanto, kültürümüze Batı'dan gelen karma bir türdür. Müzikal estetikten çok dönemin görsel estetiğinin ön planda tutulduğu, halka hitap eden, müzik ve dansın ortak gösterisidir. İlk başta Tuluât Tiyatroları'nda perde aralarında izleyicileri eğlendirmek amacıyla sergilenmeye başlamış, daha sonraları ise tek başına sahnelenmiştir. Önceleri Müslüman inancına ters düştüğü için levanten kadınlar tarafından daha sonraları ise Türk kadınları tarafından da icra edilmiştir. Meşrutiyetin ilânıyla bir süre yasaklansa da daha sonra 1930'lu yıllarda plaklarda, 1950'li yıllarda gazinolarda, 1980'li yıllarda ramazan eğlenceleri kapsamında televizyonlarda yer edinmiş, günümüzde ise nostaljik bir eğlence türü sayılmaktadır.Nuhbe-i Elhân kantolarını incelediğimizde, günümüzde gün yüzüne çıkmamış onlarca eserle tanışmamızın yanı sıra Geleneksel Türk musikimizin makâm ve usûl kalıplarının dışında birçok örnekle karşı karşıya kaldık. Bunun sebebinin daha önce de belirttiğim gibi müzikaliteye çok önem verilmemesiyle birlikte nota yazımının çok gelişmemesi, günümüzde kullandığımız perde sisteminin henüz ortaya çıkmaması ve Batı müziğiyle Türk müziğinin karma bir türü olması gibi sebepleri sıralayabiliriz.Tezimizde; kanto kullanımından önce İstanbul eğlence hayatında rol alan türler, nota yayımcılığı ve yayımcıları, `Nuhbe-i Elhân Kantoları`nın çevriyazım ve bilgisayar ortamına aktarılmış notaları, elde edilen istatistiki verileri, bestecileri, usûl ve makâm sayıları ile güfteler ışığında elde edilen kantoların toplumsal çıktılar yer almaktadır.

The Nuhbe-i Elhân cantos, published in five fascicules by the brothers Tevfik and Iskender, who have made great contributions to Turkish Music note publishing, which is not much known in today's generation, is the subject of our thesis. Although their handling of cantos, one of the popular entertainments of the period, brought them commercial gain, their work had significant benefits for our music.Kanto is a mixed genre that came to our culture from the West. It is a joint show of music and dance, appealing to the public, where the visual aesthetics of the period are prioritized rather than musical aesthetics. Initially, it started to be exhibited between the scenes in Tuluât Theaters to entertain the audience, and later it was staged alone. It was performed by Levantine women, and later by Turkish women, since it was contrary to the Muslim faith. Although it was banned for a while with the proclamation of the Constitutional Monarchy, it was later featured on records in the 1930s, in casinos in the 1950s, on televisions in the 1980s as part of Ramadan entertainment, and today it is considered a nostalgic entertainment type.When we examined the Nuhbe-i Elhân cantos, we came across many examples apart from the maqam and usûl patterns of our traditional Turkish music, as well as dozens of works that have not come to present. We can list the reasons for this, such as the lack of emphasis on musicality, the lack of development of note writing, the fact that the fret system we use today has not yet emerged, and that it is a mixed type of Western and Turkish music.In our thesis; before the use of canto, the genres that played a role in the entertainment life of Istanbul, the publishing and publishers of notes, the transliteration and computerized notes of the `Nuhbe-i Elhân Cantos`, the statistical data obtained, the composers, the number of methods and articles, and the social outputs of the cantos obtained in the datas of the lyrics are taken.