Mimar Sinan'ın İstanbul camilerinde mihrap

Abstract

Yüzyıllar boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan İstanbul, tarihi ve kültürel açıdan büyük bir öneme sahiptir. Kültürlerin harmanlandığı bu bölgede, zengin mimari eserler ortaya konmuştur. Bu eserlerin oluşmasında büyük katkısı olan kişilerin başında ise Mimar Sinan gelmektedir. Mimar Sinan yaşamış olduğu döneme damgasını vurmuş ve Osmanlı Devleti'ne mimari açıdan altın çağını yaşatmıştır.Mimar Sinan'ın İstanbul Camileri'ndeki ana mihrapları konu alan bu çalışma, özgün ve özgünlüğünü büyük ölçüde koruyan mihrapların; form, biçim, süsleme gibi özelliklerinin yanı sıra, nasıl bir etkileşim ve gelişim izlediklerini irdelemektedir. Bu bağlamda, çalışmanın ana hattını meydana getiren yirmi iki ana mihrabın bulunduğu yapıların tarihlendirme ve mimari özelliklerinin verilmesinin ardından, `Mihrabın Yeri, Malzeme ve Teknik, Mihrabın Elemanları` başlıkları altında detaylı bir şekilde incelenmiştir. Mimar Sinan'ın İstanbul Camileri'ndeki mihraplarından elde edilen veriler; `Mihrap Mekan İlişkisi, Mihrap/Taçkapı Tasarım İlişkisi, Malzeme ve Teknik, Mihrap Elemanları, Süslemelerin Motif Özellikleri` gibi ana başlıklar altında ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmiştir. Ortaya çıkan veriler, Sinan'ın İstanbul dışı örneklerinin yanı sıra, Erken ve Geç Osmanlı Dönemi'ne ait bazı mihrap örnekleriyle de karşılaştırılarak, değerlendirme bölümü tamamlanmıştır. Değerlendirme sonucunda ortaya çıkan veriler tablolar ile gösterilmiştir. Bu çalışma ile birlikte, Mimar Sinan'ın inşa ettiği mihraplara farklı bir bakış açısıyla bakılabilmesi ve mihrapların bilinmeyen yönlerinin ortaya çıkartılabilmesi sağlanmıştır. Ayrıca, Sinan'ın inşa ettiği mihraplardaki özgün uygulamalara, etkilenilen unsurlara ve yapılan yeniliklere dikkat çekilmeye çalışılmıştır.

Hosting many civilizations throughout the centuries, Istanbul has a substantial importance in terms of history and culture. Quite rich works of art has been revealed in this region blending various cultures. Mimar Sinan, also known as `Sinan, the Great Architect` or the `Grand Sinan` is among the individuals having the greatest contributions to the accomplishment of these works of arts. Mimar Sinan has left his mark in his period and eternized the Ottoman State to enjoy the golden age in architectural terms.This study related to the main mihrab of Mimar Sinan's Mosques of Istanbul scrutinizes the features such as form, shape and decorations of the mihrabs sustaining their genuineness and authenticity as well as the interactions and developments thereof. In this context, the dating and architectural characteristics of the structures hosting the twenty-two main mihrabs constituting the main line of this study are presented and subsequently, has been scrutinized in detail under the heading of `Location of the Mihrab, Materials and Technique, Elements of Mihrab`.Data acquired from the mihrabs of Mimar Sinan's Mosques of Istanbul have been assessed in detail under the main headings of `Correlation Between Mihrab and Venue, Design Correlation Between Mihrab and Recessed Arch, Materials and Technique, Elements of Mihrab, Motive Characteristics of Decorations`. The data revealed have been compared with the samples of other works of Sinan outside of Istanbul as well as certain mihrab samples belonging to Early and Late Ottoman Period and the assessment part has been concluded. Data revealed as a result of the assessment have been presented by tables.It is ensured with this study that the mihrabs constructed by Mimar Sinan have been approached through a different perspective and the aspects of mihrabs that have remained to be unknown have been revealed accordingly. Moreover, it has been endeavored to emphasize on certain unique and authentic applications on the mihrabs constructed by Sinan, the factors affected, and the innovations performed.