Vegan ve vegan olmayan bireylerin eko etiketli ürünlere karşı tutum ve satın alma davranışlarının incelenmesi

Abstract

Veganizm bir yaşam tarzı olarak tanımlanmakta ve bireyler tarafından benimsenmektedir. Vegan bireylerin seçimleri ekoloji, sağlık, prestij, etik/hayvan hakları, tat/lezzet, sosyal çevre gibi birden fazla faktörden etkilenmektedir. Bu çalışmada vegan yaşam tarzının ekolojiyle ilişkisi göz önüne alınarak çevreye duyarlı eko etiketli ürünlere yönelik vegan olan ve vegan olmayan bireyler arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Literatür, araştırma problemi çerçevesinde ele alınmış, veri toplama aracı olarak anket yöntemi kullanılmış ve SPSS programı aracılığıyla analizler gerçekleştirilmiştir. Anketin ön çalışma ile doğrulanmasının ardından vegan ve vegan olmayan bireylerin eşit katılım göstermesi sağlanarak farklı tüketici gruplarına ait eko etiketli ürünlere yönelik görüşler toplanmıştır. Veriler, Covid-19 pandemisi ve vegan birey sayısının az olmasından kaynaklanan iletişim zorluğu nedeniyle internet aracılığı ile toplanmıştır. Anket 44 sorudan oluşmaktadır ve 208 vegan birey 224 vegan olmayan birey katılım göstermiştir. Nicel yöntemler kullanılarak anket analiz edilmiş, verilen cevaplar doğrultusunda veri birleştirme tekniği kullanılarak uygun aralıklarda gruplandırmalar gerçekleştirilmiştir. Araştırma problemi, yapılan analiz sonuçları doğrultusunda tartışılmıştır.Tüketicilerde, eko etiketli ürünlerin diğer ürünlere göre daha sağlıklı, doğaya faydalı, daha olumlu imaja sahip ve fiyat farklılıklarının olduğu düşüncesi hâkimdir. Ürünü elde etmek için ödenecek bedelin artması olumlu olan satın alma davranışını olumsuz yönde etkilemektedir. Ayrıca vegan bireyler eko etiketli ürünleri vegan olmayan bireylere göre daha prestijli bulmaktadır ve vegan olmayan bireylere göre daha fazla ödeme yapma ve satın alma eğilimindedir. Kişisel geliri yüksek olan vegan bireyler, diğer vegan bireylere göre eko etiketli ürünleri daha prestijli bulmaktadır. Vegan yaşam tarzını benimsemiş bireylerde kadınların erkeklere göre daha fazla ödeme yapma ve satın alma davranışı gösterme eğiliminde olduğu ortaya çıkmıştır. Aynı durum bireylerin eğitim düzeyi arttıkça da görülmektedir. Bekar ve çocuğu olmayan bireylerin tutumlarının çevreyi daha destekleyici olduğu, ebeveynlerin ise satın alma davranışlarıyla harekete geçtikleri sonucuna varılmıştır. Çevreye olan hassasiyetin yaş ilerledikçe azaldığı görülmektedir. Ayrıca daha genç yaşlarda vegan yaşam tarzını tercih eden bireyler eko etiketli ürünlere yönelik tutumları daha olumludur. Çalışmada elde edilen bulgular ile niş ve büyüyen vegan tüketicilerin oluşturduğu pazara, eko etiket sistemini geliştirilmesine, literatüre, işletmelere ve girişimcilere veri sağlanmıştır.Anahtar Kelimeler: Veganizm, Eko Etiket, Tutum ve Satın Alma Davranışı

Veganism is defined as a lifestyle and is adopted by individuals. Vegan individuals' choices; It is affected by multiple factors such as ecology, health, prestige, ethics/animal rights, taste/taste, and social environment. In this study, the relationship between vegan lifestyle and ecology is considered. It was aimed to reveal the relationship between vegan and non-vegan individuals for environmentally friendly eco-labeled products. The literature has been handled within the framework of the research problem. Questionnaire method was used as data collection tool and analyzes were carried out through SPSS program. The questionnaire was validated by preliminary study. Then, by ensuring equal participation of vegan and non-vegan individuals, opinions on eco-labeled products belonging to different consumer groups were collected. The data were collected via the internet due to the difficulty of communication due to the Covid-19 pandemic and the low number of vegan individuals. The survey consists of 44 questions. 208 vegan individuals and 224 non-vegan individuals participated. The questionnaire was analyzed using quantitative methods. In line with the answers given, groupings were carried out at appropriate intervals using the data fusion technique. The research problem was discussed in line with the results of the analysis.Consumers are of the opinion that eco-labeled products are healthier, more beneficial to nature, have a more positive image and price differences compared to other products. The increase in the price to be paid to obtain the product affects the purchasing behavior negatively. In addition, vegan individuals find eco-labeled products more prestigious than non-vegan individuals. They tend to pay and buy more than non-vegan individuals. Vegan individuals with high personal income find eco-labeled products more prestigious. It has been revealed that vegan women show more paying and buying behavior than vegan men. The same situation is observed as the education level of individuals increases. It has been concluded that the attitudes of single and childless individuals are more supportive of the environment, and that parents act with their purchasing behaviors. Sensitivity to the environment seems to decrease with age. In addition, individuals who prefer a vegan lifestyle at younger ages have more positive attitudes towards eco-labeled products. With the findings obtained in the study, data was provided to the market formed by niche and growing vegan consumers, the development of the eco label system, the literature, businesses and entrepreneurs.Key words: Veganizm, Eco Label, Attitude and Purchasing Behavior