İkinci dünya savaşı belgesellerinde gerçekliğin temsili: Sanat ve politika ilişkisi

Abstract

Bir kayıt cihazı olarak kamera Sanayi Devrimi'nin ürünüdür. Sinema ise sanatsal eylemler üreten insan doğasının bir parçasıdır.Belgesel sinema, gerçeği anlatma görevini üstlenerek sinema gibi sanatsal bir eylemin omuzlarına ağır bir sorumluluk yükler. Gerçek ve sanatın bir arada olması, temsiller aracılığıyla gerçeklerin ortaya çıkarılması demek olacaktır. Temsillerin, toplumsal bir canlı olan insan tarafından oluşturulması gerçeği ise insan üzerinden sanatın politikleşmesine zemin hazırlar. Çalışma, sanat ve politika ilişkisini konu edinirken İkinci Dünya Savaşı belgesellerini inceler. Sanat sadece estetik özellikleriyle ele alınabilecek naif bir eylem değildir. İnsanları etkileme gücü ile politik alanın içine girer. Tez, konusu gereği Batı merkezli bir çalışmadır. Sanatın değişen gerçeklerle ilişkisini ortaya koymak için tarihsel bir bakış açısıyla yazılmıştır.Birinci bölümde, Batı insanının İlk Çağ, Orta Çağ ve Modern Çağ'daki gerçekleri ve bu gerçeklere karşılık gelen sanatı arasındaki ilişki incelenmiştir. Her dönemde sanatın toplumun ekonomik, politik gerçeğine uygun olarak şekillendiği gözlemlenir. İkinci bölümde, belgesel sinema tanımlaması yapılmış; sanatta temsil konusuna farklı yaklaşımlar ele alınmıştır. Her durumda temsili oluşturan insan politiktir; dolayısıyla, belgesel sinema İkinci Dünya Savaşı döneminde ulus devletlerin propaganda aracına dönüşebilmiştir. Üçüncü bölümde, çalışmanın yöntemi belirtilmiş ve dördüncü bölümde savaş dönemini temsil eden farklı ülkelerden belgeseller incelenmiştir. Sonuç olarak, savaş döneminde yapılan belgesellerin savaşın tarafı olmaktan çekinmediği görülmüştür. Savaşta taraf olan bu belgesellerde temsiller ulusal değerler etrafında şekillenmiş ve ulusal semboller öne çıkarılarak insanlar güdülenmiştir. Sinema aracılığıyla desteklenen ahlaki bağlardan çözülme süreci, ulus savunması için diğer insanların öldürülebileceği anlayışını yeni bir ahlaki kural olarak benimsetir.

As a recording tool, camera is the product of Industrial Revolution. However, cinema is a part of human nature that produces art.Documentary film takes a big burden on its shoulders by undertaking the responsibility of being a production exposing the real. Coexisting of the real and art in a cinematic form would mean exposing the real with representations. The fact that representations are formed by human which is a social being creates a base for politization of art. The study questions the relation between art and politics while examining World War II documentaries. Art is not a naive act so it would not be enough to take it into consideration only with its aesthetic features. It gets into the political area with its power on affecting people. The dissertation is a eurocentric study as per subject and written with a historical perspective to put forth the relation of art with the changing realities. In the first section, the realities of Europeans in the First Age, Medieval Age and Modern Age and their art corresponding to these realities are examined. It is observed that art has always taken a role in accordance with society's political and economical formations. In the second section, documentary cinema is defined; different approaches to the subject of representation in art are addressed. In any case, human that creates the represantation is a political being. Therefore, documentary cinema produced in Word War II period turned into a propaganda tool of nation states. In the third section, the methodology of the study is indicated and in the fourth section, the documentaries from different countries representing the war period are analyzed. The documentaries produced during the war period do not hesitate to take part in the war. The representations in these documentaries are formed around national values and so, citizens are motivated with national symbols. The moral disengagement promoted via cinema creates a new set of ethical values where people are convinced to kill others to defend their nations.