Bağımsız denetimde kilit denetim konuları: Mali kuruluşlara ait bağımsız denetim raporlarının incelenmesi

Abstract

Ekonomilerin gelişmesi buna bağlı olarak ekonomik faaliyetlerin çeşitlenipkarmaşıklaşması, dijitalleşme, küresel çaptaki ekonomik krizler ve denetim sürecineolan güvenin azalması gibi kimi etkenler finansal tablo kullanıcılarının bağımsızdenetimden beklentilerini değiştirmiştir. Buna karşın sadece denetim görüşünden ibaretolan denetim raporları kullanıcıların daha fazla bilgi ve şeffaflık beklentilerinikarşılayamamıştır. Tüm bu yaşanan olumsuzluklar neticesinde denetimin kalitesini veşeffaflığını arttırmak maksadıyla PCAOB ve IAASB `Denetçi Raporu Projesi`ne 2011yılında başlangıç yapmış ve bu çalışmaların sonucu olarak 2015 yılında ISA 701standardı yayımlanmıştır. Bu gelişmelere paralel olarak Türkiye'de Kamu GözetimKurumu çalışmalara başlamış, BDS 701 Kilit Denetim Konularının Denetim RaporundaBildirilmesi Standardı 2017 yılında Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.Çalışmamızda Borsa İstanbul'da işlem gören mali kuruluşlar sektöründeki 127işletmenin 2017-2018-2019 yılına ait bağımsız denetim raporları incelenmiş vebağımsız denetim raporlarında yer alan kilit denetim konularına ilişkin uygulamalarçeşitli yönleriyle, ayrıntılı bir biçimde değerlendirilmiştir. Çıkan sonuçlar neticesindeMali Kuruluşlar sektöründe yer alan sekiz alt sektörün bağımsız denetim raporlarındahangi kilit denetim konularının daha fazla yer aldığı tespit edilmiş, bu tespite göre kilitdenetim konularının yıllara göre karşılaştırılması yapılarak gelişim seyri izlenmiştir.Bununla beraber söz konusu sekiz alt sektörün kilit denetim konuları kendi aralarındakarşılaştırmaya tabi tutularak kilit denetim konularının sektörel bazda değerlendirmesiyapılmıştır

Some factors such as the development of economies and the diversification andcomplexity of economic activities, globalization, economic crises and accounting fraudshave changed the expectations of financial statement users from the independent audit.On the other hand, audit reports, which consist only of audit opinions, could not meetthe users' expectations for more information and transparency, which led to theemergence of an expectation gap in the audit. In order to increase the quality andtransparency of the audit as a result of all these negativities, PCAOB and IAASB startedthe `Auditor's Report Project` in 2011, and IAASB published the standard ISA 701`Notification of Key Audit Matters in the Independent Auditor's Report` in 2015.Public Oversight Authority in Turkey in parallel with these developments, the BDS 701Lock Control Subject Notification on the Standard Audit Report 2017 published in theOfficial Gazette.In our study, the independent audit reports of 127 enterprises in the financialinstitutions sector traded in Borsa Istanbul for the years 2017-2018-2019 were examinedand their practices regarding key audit issues included in the independent audit reportswere evaluated in detail in various aspects. As a result of the results, it was determinedwhich key audit subjects were included more in the independent audit reports of eightsub-sectors in the Financial Institutions sector, and according to this determination, thedevelopment course was followed by comparing the key audit subjects by years. Inaddition, the key audit subjects of these eight sub-sectors were compared amongthemselves and the key audit subjects were evaluated on a sectoral basis