Resim sanatında göz yanılsaması

Abstract

Yanılsama tarih boyunca çeşitli yöntemler kullanılarak oluşturulmaya çalışılan özellikle sanat alanında kullanılan bir terimdir. Yanılsama teriminin resim sanatıyla olan ilişkisi, sanat tarihi boyunca çeşitli yöntemler kullanılarak farkı boyutlar kazanmıştır. Resim sanatındaki yanılsama terimi kullanılan teknik, uygulanan zemin ve mekân algısına göre ayrılmış ve adlandırılmıştır. Kendi içerisinde ayrılan yanılsama terimini resim sanatında Trompe l'oeil, Quadratura ve Anamorfoz teknikleri temsil etmiştir.Özellikle perspektif tekniğinin bulunup benimsenmesiyle birlikte resim sanatındaki yanılsama türlerinin gelişim gösterdiği görülmüştür. Perspektif tekniğinin doğru uygulanmasıyla birlikte oluşan derinlik etkisi, gerek sanatçıların yapıtlarını benimsemelerine gerek de izleyicilerin bu yapıtlara eski dönemlere nazaran daha fazla ilgi göstermelerine olanak sağlamıştır. Derinlik ve perspektifin kullanılmasıyla daha gerçekçi ve aslına uygun çalışmaların üretilmesi, sanatçıların taklit yani mimesis kavramından yola çıkarak eserlerine izleyici kavramını da dahil etmesi, resim sanatındaki yanılsama tekniğinin günümüze kadar gelişip taşınmasını sağlamıştır.İzleyici kavramının yanılsama yöntemine dahil olmasıyla birlikte farklı arayışlara yönelen sanat camiası, gelişen teknoloji ve imkânların da kullanılmasıyla yanılsamayı farklı boyutlara taşımıştır. Optik yanılsamaların bulunması tam da bu süreç sonucunda gerçeklemiştir. Optik yanılsamaların bulunması ve kullanılmaya başlanmasıyla birlikte yanılsama terimi resim sanatına özgü bir terim olmaktan çıkmış ve izleyicinin daha fazla ilgisini çeken ve anlamakta zorluk çektiği bir hal almıştır. Ponzo yanılsaması, Zollner yanılsaması, Müller-Lyer yanılsaması ve Zıtlık yanılsaması bu optik yanılsama türleri arasında en fazla bilinen ve kullanılan yanılsama yöntemleri olmuştur. Optik yanılsama türleri yanılsamanın tarihi boyunca hiç olmadığı kadar ilgi duymasını sağlayan bir süreci de beraberinde getirmiştir.Anahtar Kelimeler: Görsel Algı, İzleyici, Mimesis, Trompe l'oeil, Yanılsama

Illusion is a term which has been tried to create by using various methods especially on art field.The relation between illusion term and painting art has acquired different dimensions by using various methods during art history.The illusion term has been separated and designated accoring to the used technique,applied ground and space perception.The illusion term that separates in itself has represented by Trompe I'oeil,Quadratura and Anomoorfoz techniques on painting art.It has been seen that the illusion types on painting art has improved especially with the creation and adoptation of perspective technique. The depth influence which forms by the true practice of perspective technique has enabled both the adoptation of works of the artists and audiences' more interest to these works compared to old time.The production of more realistic and suitable works by using depth and perspective,artists' incorporation of audience concept by perceiving imitation (mimesis) concept has enabled the development and transfer of illusion technique on painting art until today.With the inclusion of audience concept to illusion method,art society that heads for different searchs with the inclusion of audience concept to illusion method, transfered illusion to different dimensions with the using of developing technology and opportunities.The creation of optic illusion has come true at the end of this period.With the creation and usage of optic ilusions ,the illusion term is no longer a term peculiar to painting art and it is a term that attracts more attention of the audiences and more difficult to understand for the audiences.Ponzo Illusion,Zollner Illusion,Müller-Lyer Illusion and Contrast Illusion has been the most known and used illusion methods among these optic illusion types.Optic illusion types has brought about a period that illusion has never interested in this way during the illusion history.Keywords: Audience, İllusion, Mimesis, Trompe l'oel, Visual Perception