Prematüre ve term bebeklerin dil gelişimleri ile annelerinin dil gelişimine ilişkin görüşlerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada 12-24 ay arasında prematüre ve term bebeklerin dil gelişimlerinin incelenmesi, annelerin bebeklerin dil gelişimini desteklemeye ve uygulamalarına yönelik görüşlerinin belirlenmesi planlanmıştır. Bu çalışmaya Ankara Etimesgut Şehit Sait Ertürk Devlet Hastanesi polikliniklerinden çocuk gelişimi birimine yönlendirilen prematüre ve term bebekler ile anneleri dâhil edilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda 36 prematüre bebek ve 36 term bebek ile araştırmanın nitel boyutunda 48 anne çalışmaya dâhil edilmiştir. Prematüre bebeklerin `orta` ve `sınırda` prematüre olmaları, ikiz olmamaları ve gelişimsel takip altında olmamaları çalışmanın sınırlılığıdır. Araştırmada nitel ve nicel boyutu kapsayan iki aşamalı bir süreç izlenmiştir. Öncelikle nicel veriler toplanmış daha sonra bunları desteklemek için nitel veriler toplanmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda bebek ve aileleri hakkında bilgi toplamak amacı ile araştırmacı tarafından hazırlanan `Genel Bilgi Formu` ve bebeklerin dil gelişimlerini değerlendirmek amacı ile Temel, Ersoy, Avcı, Turla tarafından (2005) geliştirilen Gazi Erken Çocukluk Değerlendirme Aracı (GEÇDA) kullanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda ise annelerin bebeklerin dil gelişimini desteklemeye ve uygulamalarına yönelik görüşlerini belirlemek için araştırmacı tarafından oluşturulmuş `Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu` kullanılmıştır. Ayrıca bebek ve aile hakkında bilgi almak için `Genel Bilgi Formu` doldurulmuştur. Araştırma kapsamında elde edilen veriler SPSS ver 22 ve MAXQDA (ver.12) kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda prematüre ve term bebeklerin dil gelişimleri arasında anlamlı bir farklılık olmadığı belirlenmiştir. Prematüre ve term bebeklerin dil gelişimlerinde cinsiyetlerine göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Prematüre bebeklerin dil gelişimlerinde prematüre doğum haftasına göre de anlamlı bir farklılık saptanmamıştır. Beraberinde annelerin dil gelişimini en çok kendini ifade etmek olarak tanımladıkları, en çok `konuşma` nın dil gelişimini olumlu etkilediği ve negatif davranışların olumsuz etkilediğini düşündükleri görülmüştür. Annelerin oyun oynamanın dil gelişimini destekleyen en önemli etkinlik olduğunu düşündükleri, ancak etkinlik öncesi bir hazırlık yapmadıkları ve annelerin yarısının dil gelişimi desteği almadıkları görülmüştür. Annelerin oyun oynama, konuşma, müzik etkinliğini etkileşimli yaptıkları ancak kitap okuma etkinliğini daha çok etkileşimsiz yaptıkları görülmüştür. Annelerin bebekleri ile üç saatten fazla oyun oynadıkları ve en çok arabaları kullandıkları görülmüştür. Bu sonuçlar, geç ve orta derece prematüre bebeklerin dil gelişimleri ve annelerin bu konudaki görüşlerini ortaya koymak açısından değerlidir.

The purpose of this study is to investigation the language development level of prematüre and term babies at the months of 12-24. Moreover, determination of the babies' mothers views about promoting language development and application of development activities to their babies is aimed in this study. This study was included in premature and term infants and mothers who were directed to the child development unit from Ankara Etimesgut Şehit Sait Ertürk State Hospital outpatient clinics. 36 premature infants and 36 term infants were included in the quantitative dimension of the study and 48 mothers were included in the qualitative dimension of the study. The limitation of working is premature babies being premature at the `middle` and `border`, not being twins and do not become under developmental follow-up. The research has followed a two-step process involving qualitative and quantitative parts. First, quantitative data were collected and then qualitative data were collected to support them. Materials of the survey were 'General Information Form' to deliver information about the babies as well as their family which prepared by researchers and `Gazi Erken Çocukluk Değerlendirme Aracı-GEÇDA` which created by Temel, Ersoy, Avcı, Turla (2005).In the qualitative part of the research, a `Semi-structured Interview Form` was used by the researcher to determine the opinions of the mothers about the support and use of the language development of the babies. In addition, the `General Information Form` has been filled in for getting information about the baby and the family. The data obtained in the research were analyzed using SPSS v22 and MAXQDA (ver.12). As a result of this study, its determined that there is no difference between the development of language of premature and term infants. There was also no significant difference in the language development of premature and term infants according to their gender. There was no significant difference in the language development of premature infants according to the premature birth week. Mothers have defined language development as the most self-expression. Mothers said that speaking the most posivitely affects language development and bad behaviour negatively affects language development. It was seen that mothers play games were the most important activity supporting language development but they didn't make preparations before the event and half of the mothers did not receive language development support. And it was seen that mothers interacted with playing, speaking and music activities, but they made the reading activity non-interactive. It has been seen that the mothers have played for more three hours with their babies and they used the most cars. These result are important for late and intermediate premature infants' language development and putting forward mothers views on this isssue.