Üst paleolitik dönem'de barınma tipolojileri ve Anadolu

Abstract

İnsanlık tarihinin en uzun zaman dilimini oluşturan Paleolitik Çağ; Alt, Orta ve Üst Paleolitik Dönem'lerden oluşmakta olup detaylı olarak incelenmiştir. İnsanlar, avcılık ve toplayıcılık faaliyetlerini yapmakta olup mağaralar, kaya altı sığınakları, ağaç kovukları ve açık hava istasyonlarında geçici barınaklar inşa ederek hayatlarını devam ettirmişlerdir. Bu barınak tipleri alt başlıklar halinde detaylandırılarak tipolojileri hakkında bilgi verilmiştir.Üst Paleolitik Dönem yaklaşık olarak GÖ 45 bin ile 15 bin yılları arasına tarihlendirilmektedir. Lascaux (Fransa), Chauvet (Fransa) ve Altamira (İspanya) Mağaralarının duvarlarında ünik olabilecek birtakım sanatsal özellikler gösteren duvar resimleri dönemin fauna ve florası hakkında kesin bilgiler vermektedir. Aynı zamanda zanaat olarak `alet üreten alet` sistemi bu dönemde başlamıştır. Bu değişiklikler dilgi, ok ucu, mızrak ucu, iğne, bıçak gibi aletlerin çeşitliliği ve kalitesini göstermiştir.Bu tez çalışmasında dünya genelinden seçilen bazı Üst Paleolitik yerleşim yerlerinden örneklere değinilmiştir. Anadolu'da bulunan Üst Paleolitik Dönem buluntu yerleri olan Karain, Üçağızlı, Merdivenli, Direkli, Yarımburgaz, Öküzini, Kanal Mağaraları ile Domuzdere, Sarısu, Kefken, Ağaçlı, Belbaşı, Beldibi açık hava yerleşimleri hakkında bilgi verilmiştir. Bu bilgiler Anadolu'nun Avrupa ve Yakındoğu ile Balkanlarla olan ilişkilerini gün yüzüne çıkarmaktadır. Anadolu özelinde Üst Paleolitik Dönem'e ait yerleşimlerde mevcut verilerden yola çıkılarak genel bir çerçeve çizilmiş ve durum tespiti yapılmıştır.Anahtar Kelimeler: Anadolu'da Paleolitik, Barınak, Barınma, Paleolitik, Türkiye'de Paleolitik, Üst Paleolitik Dönem

In this thesis, the Paleolithic Age, which is the longest period in the history of humanity and consists of the Lower, Middle and Upper Paleolithic Periods, has been examined in detail. During this period of time people are engaged in hunting and gathering and survive by constructing temporary shelters in caves, and live in rock shelters, tree hollows and open-air settlements. These sheltering types and their typologies are discussed and detailed under sub-headings.Upper Paleolithic Period dates to between ca. 45,000 and 15,000 BP. The mural paintings bearing some unique artistic features on the walls of the Lascaux (France), Chauvet (France) and Altamira (Spain) Caves provide precise information about the fauna and flora of the period. At the same time, the `toolsmaking` system as crafting starts in this period. These changes reveal the diversity and quality of tools such as blades, arrowheads, spearheads, needles, and knives.In this thesis, it is referred some examples of Upper Paleolithic settlements around the world. Karain, Üçağızlı, Merdivenli, Direkli, Yarımburgaz, Öküzini, Kanal Caves and Domuzdere, Sarısu, Kefken, Ağaçlı, Belbaşı, Beldibi open-air sites from the Upper Paleolithic Period in Anatolia is considered on a preferential basis herein it brings to light the relations of Anatolia with Europe, the Near East and the Balkans. Based on the available data on the settlements of the Upper Paleolithic Period it is formed a general framework, which is specific to Anatolia, the situation is ascertained.Keywords: Housing, Paleolithic in Anatolia, Paleolithic in Turkey, Paleolithic, Shelter, Upper Paleolithic Period