Kokulu üzümün (Vitis labrusca L.) kuraklık stresine toleransının in vitro' da sorbitol kullanılarak belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümündeki doku kültürü laboratuvarında 2021 yılı vejetasyonunda gerçekleştirilmiştir. Bitkisel materyal olarak kokulu üzümün (Balıkçı Siyahı tipinde) aktif sürgünlerinden alınan, tek boğum içeren 2-3 cm uzunluğundaki mikro çelikler kullanılmıştır. Mikro çeliklere %20 ticari çamaşır suyunda 20 dakika süreyle yüzey sterilizasyonu yapılmıştır. Steril edilen eksplantlar 1 mg/l BA içeren Murashige-Skoog ortamında (MS) kültüre alınmıştır. BA içeren ortamda kültüre alınan eksplantlardan süren sürgünler köklendirme aşamasında, kuraklık stresinin oluşturulması amacıyla ortama 5 farklı dozda 0, 0.1, 0.2, 0.3 ve 0.4 M sorbitol ilave edilmiştir. Deneme aşamasında; bitki canlılığı (%), sürgün uzunluğu (cm), sürgün yaş ve kuru ağırlığı (g), sürgündeki boğum sayısı (n) ve yaprak sayısı (n), yaprak taze ve kuru ağırlığı (g), klorofil içeriği, zararlanma derecesi, tolerans oranı (TO), iyon akışı (%), yaprak turgor ağırlığı, hücre zarı zararlanma oranı (HZZO, %), eksplantın oransal su kapsamı (%) incelemeleri gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına bakıldığında bitki canlılığı (%), sürgün boyu (cm), sürgündeki boğum sayısı ve yaprak sayısı (n), sürgün yaş ve kuru ağırlığı (g), zararlanma derecesinin (1-4) kontrol uygulamasına kıyasla sorbitol dozunun artmasına bağlı olarak azaldığı gözlemlenmiştir. En fazla zararlanmanın 0.3 M ve 0.4 M sorbitol uygulamalarında olduğu ve bitki büyüme ve gelişmesinin de önemli ölçüde azaldığı saptanmıştır.

This research was carried out in the tissue culture laboratory of Ordu University Faculty of Agriculture, Department of Horticulture in 2021 vegetation. As a material, 2-3 cm long micro-cuttings containing with a single node from active shoots of foxy grape (Balikci Siyahi grape type) were used. Surface sterilization was performed on micro-cutting in 20% commercial bleach for 20 minutes. Sterilized explants were cultured in Murashige-Skoog medium (MS) containing 1 mg/l BA.During the rooting phase of explants cultured in BA-containing medium, 5 different doses of 0, 0.1, 0.2, 0.3 ve 0.4 M sorbitol were added to the medium in order to create drought stress. In the trial phase; plant viability (%), shoot length (cm), dry and weight of shoots (g), number of internodes and leaves on shoots (n), fresh and dry weight of leaves (g), chlorophyll content (SPAD), degree of damage, tolerance rate (TO), ion flow (%), leaf turgor weight (g), cell membrane damage rate (HZZO,%), proportional water scope (%) of explant were examined. Looking at the results of the research, it was observed that plant viability (%), shoot length (cm), dry and weight of shoots (g), number of internodes and leaves on shoots (n), decreased due to the increase in sorbitol dose compared to the control application. It was determined that the most damage was in 0.3 M and 0.4 M sorbitol applications and plant growth and development were significantly reduced.