Güney Orta Etiyopya'nın sosyo-politik tarihi (1870-1974)

Abstract

Bölünmenin arifesi olan 1880'lerde, Avrupa'nın Afrika'ya, Afrika devletlerine ve halklarına nüfuz etmesi çeşitli yeni biçimler almıştı. Çoğunlukla kuzeydeki bazı yöneticiler, Avrupalı alacaklılara derinden borçlanmışlardı. Diğerleri, demiryolu hatları, limanlar, telgraf sistemleri inşa etmek ve komşularına boyun eğdirmek için ateşli silah ticareti yapmak ve ithal etmek için taviz arayanların avı haline geldi. Pek çok Afrikalı yönetici, Avrupalıları devletlerine modern idari veya askeri yöntemler getirmek ve belki de komşuları üzerinde güç kurmalarına yardımcı olmak için kullanmaya karar vermişti. Bu, örneğin, İmparator Menelik'in günümüz Etiyopya'sının güney orta bölgesindeki insanları işgal etmek için komşu Avrupa güçleriyle bağlantılar kurduğu Etiyopya'da doğruydu.Bu tez, Etiyopya'nın stratejik ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarını birbirine bağlayan merkezi bir bölge olan güney-orta Etiyopya'nın tarihini incelemektedir. 19. yüzyılın sonlarında Etiyopya imparatorluğu devletini ele geçirmesinden bu yana, merkezi ve Oromo kırsal ve yarı tarımsal nüfusu, yerel halkın işgali ve asimilasyonu da dahil olmak üzere büyük siyasi, kültürel, ekonomik ve ekolojik değişiklikler yaşadı. Güney orta kesimde devlet oluşumuna şiddetli savaşlar ve Etiyopya imparatorluğuna zorla ilhak edilmesine karşı direniş eşlik etti. Bu tez, bu önemli siyasi, kültürel ve ekonomik olaylar ile süreçlerin Oromo ve diğerlerinin hayatını nasıl değiştirdiğini, yerel halkın bu zorluklara hangi yollarla tepki verdiğini anlamaya çalışmaktadır. Analiz, ikincil kaynaklar tarafından desteklenen kolektif hafıza analizine dayanan bilgi verenlerin anlatılarının sözlü görüşmelerine dayanmaktadır.Tez, güney merkez Etiyopya'nın, 1870'lerden 1974'e kadar Etiyopya imparatorluğuna girmeden önce, kendi tarihi, kültürü ve ekonomik kaynaklarıyla bağımsız insanların evi olduğunu savunuyor. 1908 öncesi dönemde, Shawan yöneticileri komşu Avrupalı ülkeler ile ittifak kurdu. Sömürge güçleri, komşu bağımsız devletlerin sömürgeleştirilmesine katıldı. Hükümet sistemini kolaylaştırmak için Shawan yöneticiler, 1941 yılına kadar doğrudan ve dolaylı idari sistemler kullandılar. Yerliler siyasi sistemlerini, tarihlerini ve kültürlerini kaybederek yöneticilerin kültürünü kabul etmeye zorlandılar. Yerel halkın bir kısmı Shawan'ın yönetimini kabul ederken, diğerleri reddedip silahlı mücadeleye başvurdu ve bu Shawan ordusu ile yerel liderler arasında en sert direnişlere yol açtı. 1941 sonrası Etiyopya yönetiminin marjinalleştirme politikası devam etti. Bu bölgede büyük silahlı mücadelelerin patlak vermesine yol açtı.Etiyopya devletinin güney merkez halkına yönelik politikası, yerli halkları ekonomi, tarih ve kültür açısından önemli ölçüde etkiledi. Bu çalışma, Afrika bağlamında ve dünyanın başka yerlerinde Etiyopya'nın güney-orta bölgelerinde ulus inşası sorunsalını aydınlattığı için daha geniş bir karşılaştırmalı değere sahiptir.Anahtar Kelimeler: Etiyopya, Oromo, Arsi, Güney Orta, İşgal

By 1880s, the eve of the partition, the European penetration of Africa and of African states and peoples had taken a variety of new forms. Some rulers, mainly in the north, had fallen deeply into debt to European creditors. Others had become a prey to concession-seekers, who sought concessions to build railway lines, harbors, telegraph systems, and to conduct trade and import firearms to subjugate its neighbors. Many African rulers had decided to use Europeans to introduce modern administrative or military methods to their states and perhaps help them to establish power over their neighbors. This was true, for example, in Ethiopia where Emperor Menelik created links with the neighboring European powers to conquer the people of the southcentral region of the present day Ethiopia.This dissertation examines the history of south-central Ethiopia, a central region that straddles the strategic economic, social and cultural spheres of Ethiopia. Since its conquest by the Ethiopian imperial state in the late 19th century, central and its Oromo pastoral and semi-agricultural population have experienced major political, cultural, economic and ecological changes, including of conquest and assimilation of local people. The formation of state in south central part was accompanied by bitter wars and resistance against the forceful annexation to the Ethiopian empire. This dissertation seeks to understand how these major political, cultural and economic events and processes transformed the lives of Oromo and others and in what ways local people responded to these challenges. The analysis is based on oral interviews of the informants' narratives based on collective memory analysis aided by the secondary sources.The dissertation argues that the southcentral Ethiopia has been the home of independent people with their own history, culture and economic sources before they came under the Ethiopian empire from 1870s to 1974. In the pre-1908 period, the Shawan rulers allied with the neighboring European colonial powers participated in the colonization of the neighboring independent states. To facilitate government system the Shawan rulers used direct and indirect administrative systems until 1941. The indigenous people lost their political system, history and culture and thereby forced to accept the culture of the rulers. Some local people accepted the rule of the Shawan while others rejected and resorted to armed struggle led to some of the stiffest resistances between the Shawan army and the local leaders. In the post 1941 the Ethiopian administration policy of marginalization continued and this led to the outbreak of major armed struggles in the region. The Ethiopian state's policy towards the southcentral people significantly impacted the indigenous peoples in terms of economy, history and culture. This study has a broader comparative value since it illuminates the problematic of nation building in south-central regions of Ethiopia in African context and elsewhere in the world. Keywords: Ethiopia, Oromo, Arsi, South Central, Occupation