Mir'ât-ı Acâibü'l-Mahlûkat ve Keşf-i Garâibül Mevcûdât (İnceleme-transkriptli metin-100a-200a)

Abstract

Bu yüksek lisans tezinde Hüseyin Efendi Bin Muhammed Mustafa'nın Kazvînî'den 1697'de tamamladığı tam tercüme olan Mir'ât-ı 'Acâibü'l- Mahlûkât ve Keşf-i Garâibü'l- Mevcûdât adlı eserin 100a-200a varakları arası çalışılmıştır. Mensur şeklinde yazılan eserde zamanla ilgili kavramlar (gece gündüz, aylar -Arap, Rum ve Fars ayları- mevsimler), süfliyyat (ay altı âlemi), anasır-ı erba (ateş küresi, hava küresi -bulut, yağmur, rüzgâr, gök gürültüsü, yıldırım- yer küresi ve su küresi) ile ilgili acâibler anlatılmıştır. Bu eserin Staatbibliothek Marburg Ms. Or. Fol.2562, Süleymaniye Kütüphanesi Esad Efendi, Nr. 1892, Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Hazine, Nr. 400 kayıtlı olan üç nüshası tespit edilmiş, Almanya nüshası esas alınarak transkriptli bir şekilde Latin alfabesine aktarımı sağlanmaya çalışılmıştır.Dört bölümden oluşan Mir'ât-ı 'Acâibü'l- Mahlûkât ve Keşf-i Garâibü'l- Mevcudât (100a-200a) adlı çalışmada birinci bölümde 'Acaibü'l- Mahlûkât türünün tarihi gelişimi hakkında bilgi verilmiş; ikinci bölümde Hüseyin Bin Muhammed Mustafa'nın hayatı ve eserleri üzerinde durulmuş; üçüncü bölümde eserin 100a-200a varakları arası kurgusal ve şekilsel olarak incelenmiş; dördüncü bölümde ise nüshaların tasnifinden sonra metnin transkripsiyonlu bir şekilde Latin harflerine aktarımı yapılmıştır.

In this master's thesis, the pages 100a-200a of the work titled Mir'at-ı Acâibü'l- Mahlûkât and Keşf-i Garâibü'l- Mevcûdât, which is the full translation of Hüseyin Efendi Bin Muhammed Mustafa's Kazvini completed in 1697, were studied. In the work written in the form of prose, concepts related to time (night and day, months -Arab, Greek and Persian months - seasons), süfliyyat (under-lunar realm), four elements (ball of fire, air sphere -cloud, rain, wind, thunder, lightning-earth globe and water globe) are explained. Staatbibliothek Marburg Ms. or. Fol.2562, Süleymaniye Library Esad Efendi, Nr. 1892, Topkapı Palace Museum Library Treasury, Nr. Three copies of 400 registered copies were identified, and an attempt was made to transfer them to the Latin alphabet with transcripts based on the German copy.Information about the coded and sampled history of 'Acaibü'l- Mahlûkat', which consists of the quartet Mir'ât-ı 'Acâibü'l- Mahlûkât and Keşf-i Garâibü'l- Mevcudât (100a-200a); the second space focuses on the life and belongings of Hüseyin Bin Muhammed Mustafa; The 100a-200a sheets of the children's work were examined fictionally and figuratively; If the `removal` was made after the classification of the copies, it was written in Latin with a transcript.