Eleştirel jeopolitik perspektifinden sınıraşan sular sorunu: Nil Nehri örneği

Abstract

Dünya farklı coğrafi özelliklere sahip alanlara ayrılmıştır. Tarihin ilk dönemlerinden itibaren insanlar ihtiyaçları doğrultusunda yerleşim yerlerini belirlemeye başlamıştır. Kimi bölgelerin stratejik öneminin ön plana çıkması, insanların var olan ihtiyaçları sebebiyle oluşan bir durumdur. Bu durumu, coğrafyanın politikleşmesinin kaynağı olarak görmek de mümkündür. Bu yüksek lisans tezinde; coğrafyanın politikleşmesinin tarihsel alt yapısı Eleştirel jeopolitik ışığında incelenmektedir. İlk olarak, eleştirel jeopolitiğin oluşumuna giden sürecin anlaşılması amaçlanmaktadır. Postyapısalcılığın ilkelerine yer verilerek, Eleştirel jeopolitiğin ortaya çıkışına etkileri incelenmektedir. Tez çerçevesinde stratejik bir kaynak olarak değerlendirilen sınıraşan sular konusu ele alınmakta, sorun haline gelmesinin sebepleri irdelenmektedir. Sınıraşan sular sorunun uluslararası, toplumsal, siyasi ve insani boyutu eleştirel jeopolitiğin varsayımları ışığında incelenmektedir. Bu yüksek lisans tezinin örnek olayı olarak `Nil Nehri` seçilerek, tarihsel arka planına dayanarak yaşanan su sorunu Eleştirel jeopolitik ışığında ele alınmaktadır. Bu doğrultuda, `söylem analizi` yöntemi aktif olarak kullanılmaktadır. Mısır, Etiyopya ve Sudan'ın Nil Nehri üzerinde ön plana çıkmaları ve son yıllarda gündemde olan Rönesans (Hedasi) Barajı sebebiyle artan gerilimin müzakereler ile çözüme ulaştırılma isteği, tezin bir diğer önemli çalışma noktasını oluşturmaktadır.Anahtar Kelimeler: Eleştirel Jeopolitik, Sınıraşan Sular, Nil Nehri, Mısır, Etiyopya.

The world is divided into areas with different geographical features. From the first periods of history, people have started to determine their settlements in accordance with their needs. The fact that the strategic importance of some regions comes to the fore is a situation caused by the existing needs of people. It is also possible to see this situation as the source of the politicization of geography. In this master's thesis, the historical background of the politicization of geography is examined in the light of critical geopolitics. First, it is aimed at understanding the process leading to the formation of critical geopolitics. The effects of Critical geopolitics on the emergence of Critical geopolitics are examined by including the principles of poststructuralism. Within the framework of the thesis, the issue of transboundary waters, which are considered as a strategic resource, is discussed and the reasons for its becoming a problem are examined. The international, social, political and humanitarian dimension of the transboundary waters problem is examined in the light of the assumptions of critical geopolitics. The case study of this master's thesis is `The Nile River` and the water problem based on its historical background is considered in the light of critical geopolitics. In this direction, the method of `discourse analysis` is actively used. The efforts of Egypt, Ethiopia and Sudan to reach a solution by increasing tension and negotiation due to the prominence of the Nile River and the Renaissance (Hedasi) Dam, which has been on the agenda in recent years, constitute another important point of study of the thesis.Keywords: Critical Geopolitics, Transboundary Waters, Nile River, Egypt, Ethiopia.