İbn Arabi ve Derrida düşünceleri ekseninde kötülük problemi

Abstract

Kötülük problemi, din felsefesinin temel konularından biri olup hem felsefeyi hem de dinleri ilgilendirmektedir ve çeşitli açılardan teolojik ve felsefi olarak ele alınmıştır. İlgili literatür incelendiğinde birçok teolog ve filozofun kötülük problemine dair çeşitli açıklama ve yorumlar getirdiği görülmektedir. Oldukça farklı düşünce gelenekleri ve dönemlerinin öne çıkan isimleri olan İbn Arabi ve Jacques Derrida'nın geliştirdikleri düşünce sistemlerinde bazı benzerlikler ve paralellikler göze çarpmaktadır. Bu benzerlik ve paralelliklerden bir bağlam veya bakış açısı çıkarılabilmekte, çeşitli konular bu eksende ele alınabilecek potansiyele sahip görünmektedir. Bu çalışmanın amacı, İbn Arabi ve Derrida düşünceleri ekseninde kötülük problemini ele alarak yorumlamaktır. Birinci bölümde kötülük kavramı üzerinde durulmuş, kötülüğün tanımları ve çeşitleri ele alınmıştır. Sonrasında kötülük probleminin mahiyeti üzerinde durulmuş ve hem dinî hem de felsefi açıdan kötülük problemine getirilen yaklaşımlar incelenmiştir. İbn Arabi düşüncesine ayrılan ikinci bölümde öncelikle tasavvuftan, İbn Arabi'nin varlık anlayışından ve kötülük problemine dair İbn Arabi'nin görüşlerinden söz edilmiştir. Derrida düşüncesine ayrılan üçüncü bölümde ise dekonstrüksiyon üzerinde durulmuş, Derrida düşüncesinin öne çıkan kavramları ve ana hatları ele alınmıştır. Son olarak İbn Arabi ve Derrida düşüncelerinin benzerliklerine yer verilerek sonuç bölümüne geçilmiştir. İbn Arabi ve Derrida düşünceleri ekseninden hareketle kötülük ve Tanrı'nın varlığının bir tezatlık oluşturmadığı, Tanrı kavramının anlaşılabilmesi için kötülük kavramının da gerekli olduğu, temelde iyilik ve kötülük gibi zıt kavramların birbirlerini içlerinde barındırdıkları ve birbirlerine işaret ettikleri gibi sonuçlara ulaşılmıştır.

The problem of evil, being one of the most fundamental subjects of the philosophy of religion, concerns both the philosophical and religious studies, and is discussed both theologically and philosophically through various aspects. A close examination of its literature shows that many theologians and philosophers have come up with different explanations and interpretations of the problem of evil. Two prominent philosophers from considerably different traditions and eras, Ibn Arabi and Derrida, share certain similarities and parallels in their separate discourses. It is possible to deduce from these similarities and parallels a certain consistency or perspective, providing a potential for tackling various subjects through this framework. The aim of this work is to approach and interpret the problem of evil through the discourses of Ibn Arabi and Derrida. The first chapter focuses on the notion of evil, discussing its definition and variations. This work then moves on to elaborate the nature of the problem of evil, analyzing the various approaches towards this subject both in religious studies as well as philosophical discourses. The second chapter which focuses extensively on Ibn Arabi's teachings starts by referring to Sufism, Ibn Arabi's ontology, and his views on the problem of evil. On the third chapter devoted to Derrida's discourse studies deconstruction, studying its prominent concepts in general. Finally, the work moves on to discussing the similarities between Ibn Arabi and Derrida, thus reaching the final chapter. This work concludes by deducing that, through Derrida and Ibn Arabi's discourses, the simultaneous existence of evil and God does not contradict one another, and that the notion of evil is necessary for the notion of God to be comprehendible, while also inferring that the essentially contrary notions such as good and bad contain each other within themselves and therefore point to the existence of the other.