Hilmi Ziya Ülken'in Aşk Ahlakı ile Nurettin Topçu'nun İsyan Ahlakı'nın karşılaştırılması

Abstract

Hilmi Ziya Ülken ve Nurettin Topçu yakın tarihimizin aynı dönemde yaşamış iki önemli düşünürüdür. Onlar insanların ve devletlerin ahlaktan uzaklaştığına dair ahlaki bir buhrandan bahsetmiş ve ahlaki bir toplum ile devletin oluşabilmesi için birbirlerinden farklı devlet ve toplumsal ahlak tasavvurları ortaya koymuşlardır. Bu bağlamda onların ahlak teorileri, topluma ve devlete yeniden ahlaki bir nitelik kazandırmak için geliştirilmişler ve ahlaka dair temel hareket noktaları şu şekilde olan çözüm arayışlarını sistemleştirmeye çalışmışlardır: Ülken ahlak anlayışının temeline ihtiras ve aşk kavramlarını alırken Topçu da ahlak anlayışının temeline isyan ve aşk kavramlarını almıştır. Her ne kadar ikisinin de ahlak anlayışının temelinde aşk kavramı önemli bir yer işgal etse de felsefi düşüncelerinin genel yapıları bakımından aşk kavramını farklı şekilde yorumladıkları dikkat çekmektedir. Ülken aşk temelli ahlak teorisinden Akademik Devlet ya da Mertebeler Devleti olarak kavramsallaştırdığı siyaset teorisini geliştirmişken Topçu da yine aşkla temellendirdiği ahlak teorisinden hareket ederek Anadolu Sosyalizmi siyaset teorisini geliştirmiştir. Bu tez, Topçu'nun ve Ülken'in ahlak ve siyaset teorilerini karşılaştırmakta ve onların düşünsel olarak farklı yerlerde durduklarını tesbit ederek ahlaki buhrana yaklaşım ve çözümleri açısından düşüncelerini değerlendirmektedir.

Hilmi Ziya Ülken and Nurettin Topçu are two important philosopher of our recent history who lived in the same period of time. They talked about a moral crisis that people and states were moving away from morality and they presented different conceptions of state and social morality in order for a moral society and the state to be formed. In this context, their moral theories were developed to restore a moral character to society and the state, and they tried to systematize their search for solutions, whose basic starting point is as follows:While Ülken took the concepts of passion and love to the basis of his moral understanding, Topçu took the concepts of revolt and love to the basis of his understanding of morality. Although the concept of love occupies an important place in the basis of their moral understanding, it is noteworthy that they interpret the concept of love differently in terms of the general structure of their philosophical thoughts. While Ülken developed the political theory that he conceptualized as the Academic State or the State of the Order from the love-based moral theory, Topçu developed the political theory of Anatolian Socialism based on the moral theory that he based on love. This thesis compares Topçu's and Ülken's moral and political theories and evaluates their thoughts in terms of their approach and solutions to the moral crisis by determining that they stand in different places intellectually.