Apokrif ve kanonik metinler bağlamında Hıristiyanlıkta kutsal metin anlayışı

Abstract

19. yüzyıl sonlarında başlayarak kademeli olarak devam eden apokrif metinlerin keşfi ile Batı'da apokrif metinlere ilgi artmış ve birçok araştırmaya konu olmuştur. Batılı araştırmacıların da ortaya koyduğu bilgiye göre, kilise tarafından meşru kabul edilen metinler kanonik, meşru kabul edilmeyen metinler ise apokrif olarak nitelendirilir. Hırsitiyanlığın ilk yıllarında, dinî metinlerin ilk örnekleri olarak kabul edilen Pavlus'un Mektupları'ndan itibaren inananlar tarafından birçok metin üretilmiş ve kullanılmıştır. Ancak sözü edilen metinlerden sadece 27 tanesi Yeni Ahit içerisinde yer bulabilmiştir. Kanon içerisine dahil olmayan ve apokrif olarak nitelenen eserlerin hangi gerekçelerle kanon dışı bırakıldıkları çalışmamızın ana sorusunu oluşturmaktadır. İfade edilen soruya cevap ararken Pavlus'un Hıristiyan inanç esaslarına etkisi, İsa'nın din anlayışı ile karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Hıristiyan cemaatler arasındaki mücadeleyi bilmek ve sözü edilen mücadeleden galip çıkarak Yeni Ahit Kanonu'nun şekillenmesinde etkili rol oynayan Ortodoks anlayışı kavramak, konunun anlaşılmasına katkı sağlayacağından, zikredilen konulara da genel hatlarıyla değinilmiştir. Hırsitiyanlıkta dini metinlerin ortaya çıkış nedenleri aktarılmaya çalışılmış, Kanona niçin ihtiyaç duyulduğu üzerinde durulmuştur. Kanonun oluşum süreci aktarılarak konuya ışık tutulmaya çalışılmış, bu süreçte apokrif metinlerin serüveni konu edilmiştir. Kanon oluşturulurken bir metnin kanona dahil olabilmesi için sahip olması gereken kriterler sıralanmış ve apokrif metinlerin kanonik kabul edilmeme nedenlerini ortaya koyma gayreti gösterilmiştir. Ayrıca çalışmamız apokrif metinler hakkında bilgiler vererek Hıristiyanlıkta apokrif metin olgusuna dikkat çekmeyi amaçlamıştır.

With the discovery of apocryphal texts, which started in the late 19th century and continued gradually, interest in apocryphal texts in the West increased and became the subject of many studies. According to the information provided by Western researchers, texts accepted as legitimate by the church are considered canonical, while texts that are not considered legitimate are considered apocryphal. In the early years of Christianity, many texts were produced and used by believers since the Letters of Paul, which are accepted as the first examples of religious texts. However, only 27 of the mentioned texts were included in the New Testament. The main question of our study is the reasons why the works that are not included in the canon and that are described as apocryphal are excluded from the canon. While searching for an answer to the stated question, the effect of Paul on the principles of Christian belief has been examined in comparison with Jesus' understanding of religion. Since knowing the struggle between Christian communities and comprehending the Orthodox understanding that plays an effective role in shaping the New Testament Canon by winning the mentioned struggle will contribute to the understanding of the subject, the mentioned issues are also touched on in general terms. The reasons for the emergence of religious texts in Christianity are tried to be explained, and why the canon is needed is emphasized. We tried to shed light on the subject by conveying the formation process of the canon, and the adventure of apocryphal texts was the subject of this process. While creating the canon, the criteria that a text should have in order to be included in the canon were listed and efforts were made to reveal the reasons why apocryphal texts were not considered canonical. In addition, our study aimed to draw attention to the phenomenon of apocryphal texts in Christianity by giving information about the apocryphal texts.