Stoa felsefesi bağlamında pratik yaşam bilgeliği

Abstract

Bu tezde Stoacılığın ahlak felsefesinden doğan bilgelik kavramının işlenişi ve bilgeliğin pratik yaşamda düşünsel bir huzura ulaşmak için nasıl kullanılabilir bir yöntem olduğu ele alınmaktadır. Stoacı bilgelik kavramının Helence söylemi phronesis; hayatın amacının ve anlamının bulunmasına dair bir kılavuz olarak kullanılmıştır. Yaşamda karşımıza çıkan tüm olumsuz durum ve duygularla başa çıkma sanatı olarak fizik ve mantık kuramlarına dayandırılmış bir ahlak felsefesi sonucunda ortaya çıkan bu bilgelik ilkesi, insana hayatın acılarına ve her türlü duruma karşı nasıl bir tavır takınacağının ve erdemli bir hayatla ereceği içsel huzurun yolunu göstermektedir. Stoacı pratik bilgeliğin vaat ettiği ise tam bir ataraxia halidir. Ataraxia ruhsal huzuru temsil etmekle birlikte phronesise ulaşmış ya da bunun yoluna girmiş kişilere içsel bir dinginlik sunmaktadır. Stoacı bilgelik yolunda olan, felsefeyle hayatı anlamlandıran ve bakış açılarını değiştiren insan bu yolculuğunda eudaimoniaya da ulaşmış olarak en yüksek iyilik ve mutluluk haline kavuşmuştur. Felsefeyle kendini eğiten kişi Stoacıların apatheia halini yaşamında bir ilke olarak kullanacak ve yargılarından kurtularak duygularının esiri olmadan tanrısal akıl ile iradeli bir hayat sürdürebilecektir. Stoacı okulun pratik yaşam bilgeliğinin ayrıntıları ele alınmadan önce, Stoacı filozofları felsefeleri ile etkileyen düşünürler ve okullara bakılmıştır. Ardından Stoa felsefesinin ortaya çıkışı, gelişimi, özellikle ahlak felsefesi çatısı altında bilgelik kavramının Stoacı filozoflarda nasıl bir gelişim gösterdiği okulun tarihsel dönemleri baz alınarak işlenmiştir. Tezin son bölümünde bilgelik kavramının günümüz şartlarında pratik hayatta ne şekilde kullanılabilir olduğu ve felsefenin pratik yaşamdaki yansımalarının nasıl ortaya çıktığı tartışılmıştır. Stoacı bilgeliğin ana hatları olan kavramlar üzerinde durulmuştur. Stoa felsefesinin temelini oluşturan 'doğaya uyumlu yaşam ilkesi'ni günümüz koşullarında uygulayabilmek ve tüm bu maddelerle günümüzde yaşanılabilecek bir bilgelik sonucu, Stoacıların ortaya koyduğu ruh dinginliğine ulaşmanın mümkün olabileceği görüşü analiz edilmiştir. Son kısımda Stoacı pratik bilgeliğin, antik çağın zengin felsefi kaynağını kişilerin içsel huzura kavuşmalarını sağlamak amacıyla günümüzde kullanan 'felsefi sağaltım' ekolünün içinde yer aldığı konum incelenmiştir.

Within the theses it is approached the process of the wisdom notion rising from the moral philosophy of Stoicism. It is approached also in what way the wisdom could be used as a method to reach an intellectual peace in practical life. Phronesis, the Hellenistic expression of the Stoic wisdom notion, was used as a guide as to find the meaning and the aim of life. This wisdom principle, resultant of a moral philosophy based on the physical and logical theories as an art to cope with all the negative conditions and emotions, leads human how to carry himself against the pain of life and all sorts of conditions. It too leads human to the inner peace which would be reached by a life of virtue. Which is promised by the practical Stoic wisdom is completely an ataraxia mood. While ataraxia represents the spiritual peace, it presents an inner peace to whom reached phronesis or on its way. The man who is on the Stoic wisdom way gives a meaning to his life via philosophy and changes his perspective, obtains the highest happiest and goodness situation alongside of having eudaimonia in his inner journey. The person training himself via philosophy will benefit from the apatheia mood of Stoics as a principle in his life and spends a reasonable and willed life apart from his judgement and emotions. Before approaching the details of the wisdom of practical life of the Stoic School, it was examined the academies and the thinker which impressed Stoic philosophers by their philosophy. Then it was examined the rise of the Stoic philosophy, its progress and how the wisdom notion in Stoic philosophers developed particularly within the context of moral philosophy by pradicate on the historical periods of the academy. In the final chapter of the theses it was deliberated in what way the wisdom notion could be used in practical life in recent conditions and the way of the risen reflections of the philosophy in practical life. It was emphasized the notions which are the baselines of the Stoic wisdom. To practise `natüre compatible life principle` which is the basis of the Stoic philosophy and as a result of a wisdom which could be lived nowadays via all these matters, it was analysed the thought of the possibility of reaching the spiritual peace asserted by Stoics. In the tag end, it was examined the position of the practical Stoic philosophy in the 'philosophical counseling' ecole, which is used nowadays the rich philosophical seam of information of the Ancient Age so as to make people reach their inner peace.