Gazali'de insan ve hakikat

Abstract

Gazali felsefesi, üzerinde uzlaşılabilecek iki temel kabulü barındırır. Birinci kabul, hakikatin tek, sınırsız ve değişmez olduğudur. İkinci kabul, bu dünyada yaşayan bir varlık olarak insanın zamanlı, sınırlı ve dolayısıyla değişken oluşudur. Sorun tam da bu iki kabul arasında çıkar. Sınırlı ve değişken olan bir varlık, sınırsız ve değişmez olan hakikati nasıl bilebilir? Gazali bu soruyu oldukça ciddiye alır. Hatta söylemleri, hakikat ve insan arasındaki bu soru ekseninde biçimlenir. Nitekim Gazali, aklın yapabildikleri kadar neleri neden yapamadığının da üzerinde büyük bir hassasiyete durmuştur. Yani insan düşünen bir varlık olduğu kadar yanılan da bir varlıktır. Bu durumda böyle bir varlığın, değişmeyen hakikat karşısında olanağı nedir? Bu bakımdan tez, Gazali felsefesinin hakikat karşısında nasıl bir duruş tarzı sergilediğini bulmayı amaçlamaktadır. Gazali epistemolojisi üzerinedir. Ama ortaya sadece bir filozofun epistemolojisi koyulmamıştır. Bu epistemolojinin nasıl bir felsefe yapma biçimine sahip olduğu incelenmiştir.Çalışma üç bölümden müteşekkildir. İlk bölümde Gazali'de insan ve hakikatin ne olduğu ve bu ikisi arasında nasıl bir problem çıktığına bakılmıştır. İkinci bölümde bu soruna Gazali'nin nasıl bir çözüm sunduğu araştırılmıştır. Son bölümde ise bu çözüm, bugünün perspektifinden yeniden okumaya tabi tutulmuştur.

Ghazali's philosophy contains two basic acceptances that can be agreed upon. The first acceptance is that the truth is one, unlimited and unchangeable. The second acceptance is that human beings, as living being in this world, are timely, limited and therefore changeable. The problem arises between these two terms. How can a finite and variable being know the truth that is boundless and unchangeable? Ghazali takes pretty serious this question. In fact, his discourse is shaped around this question between truth and human. As a matter of fact, Ghazali has been very concerned about what the mind cannot do as much as it what can do and why with a big sensitively. In other words, human beings are not only a rational being but also a being mistaken. So what is the possibility of such a being confronting the unchanging truth? In this respect, the thesis aims to find out what kind of attitude the Ghazali philosophy displays against the truth. It's on Ghazali epistemology. But not just has been put forward a philosopher epistemology. Also, ıt has been investigated this epistemology has what kind of a philosophy.The study consists of three parts. In the first part, analyzed what the truth and human are in Ghazali and between these two are what kind of problem arises. In the second part, was investigated how Ghazali offered a solution to this problem. In the last part, this solution is subject to re-reading from today's perspective.