2001 Makedonya iç savaşının Makedon ve Arnavut gazetelerinde kıyaslanarak çözümlenmesi

Abstract

Makedonya, Yugoslavya'dan savaş olmadan ayrılan tek devlettir. Aslında sorunsuz bir oluşumun getirisi oluşacak sorunların da bir belirtisi gibiydi. Çünkü devletin coğrafyası ve de dağılan devletin oluşturduğu etnik meselede beraberindeydi. İlk patlak veren sorun Makedonların demokratik olmayan devlet yapılaşmasından ötürü meydana geldi. Makedonlar Arnavutları ikinci sınıf insan muamelesi yaparak varlıklarına ne dokundu ne de devlette söz sahibi olmalarına izin verdi. Nüfüs verilerini de eksik göstermeyi ihmal etmediler ve milletini 'Makedon Halkı' diye nitelendi.Bu zamanlarda Kosova'daki Arnavut teşkilatlanmasının UÇK (Milli Arnavutluk Kurtuluş Ordusu), Sırbistan ile olan savaşı da devam etmekteydi. Makedonya Devleti, UÇK tarafından Arnavutlara karşı uygulanan çifte standardın ortandan kalkması konusunda uyarılmıştı. Bütün bu önyargı ve korku Makedon halkının Makedon Arnavutlar hakkında düşüncelerinde saklıydı. Makedon Arnavutlarin 'Büyük Arnavutluk' projesini düşündüklerini ve hali hazırdakı UÇK destek vererek Büyük Arnavutluk devletini kurmak istediklerini düşünmekteydiler. Aslında Arnavutların tek istediği şey Makedonlar ile eşit hakka sahip olmak ve özgür bir şekilde topraklarında yaşamak idi. Tabi ki hiçbir zaman gerçekleşmedi.Toplumsal yapının bir parçası haline gelen iletişim araçları, düşünce ve fikirlerin oluşumunun ana kaynağı olarak ortaya çıkmaktadır. İletişim araçları, bireyin hayatında önemli bir yer edinmiştir. Bu açıdan iletişim araçlarını kullanan medya yapıcı bir sosyal karakter kazanır. Dünyadaki olayların seyri ve gelişimi hakkında bilgi veren medya, bunu yaparken de düşüncelerin oluşmasına katkı sağlamakta ve bu konuda ideolojik bir boyut kazanmıştır. Yapıcı sosyal yapısının temelini oluşturan medya, dünya çapında pek çok kişi tarafından okunan ve paylaşılan haberleriyle güçlü bir söylem potansiyeli kazanmıştır. Bu nedenle haber anlatım potansiyeli birebir haber analizi ve anlayışı açısından önemli bir faktördür. Bu bağlamda çalışmamızın ana konusu olan Makedoniyada savaş, ikinci bölümde gazetelerde yer alan haberlerden önce, bu faktörler dikkate alınarak medyada etkili olan dil, söylem ve ideoloji konularını tartışmaktadır. Bundan yola çıkarak literatürde dil, söylem, ideoloji, haber üretim süreçleri, ideolojik medya söylemi gibi kavramlar taranmış ve kavramlar netleştirilmeye çalışılmıştır. Böylelikle üçüncü bölümde haber söylemini incelerken kullanılan terim ve yaklaşımların anlaşılması amaçlanmıştır.

Macedonia was the only state that did not attended war in Yugoslavia. In fact, the return of a formation was like a symptom of the problems that would occur. Because, the geography of the state and the ethnic issue, created by the disintegrating of the state was caused many serious problems. First, bursting problem, occurred due to Macedonian undemocratic state structuring. Macedonians treated Albanians as second-class people, neither admitted their existence, nor allowed them to have a say in the state. They did not neglect to show the population data incomplete and described their nation as the `Macedonian People`.At this time, the war of the Albanian organization UCK (Albania Liberation Army) in Kosovo with Serbia was also continuing. The Macedonian State was warned by the UCK to abolish the double standards imposed against Albanians. All this prejudice and fear was hidden in the Macedonian people's thoughts about Albanians living in Macedonia. They thought that the Macedonian Albanians were considering the Great Albania project and that they wanted to establish the Greater Albania state by supporting the existing UCK. In fact, the only thing that Macedonian Albanians wanted was to have equal rights with Macedonians and to live freely in their land. Of course, it never happened.Communication tools, which have become a part of the social structure, emerge as the main source of the formation of thoughts and ideas. Communication tools have an important place in the life of individuals. In this point, media using communication tools gains a constructive social character. The media, which provides information about the course and development of events in the world, contributes to the formation of ideas while doing so and has gained an ideological dimension in this regard. Media, which forms the basis of its constructive social structure, has gained a strong discourse potential with its news that are read and shared by many people around the world. For this reason, news reporting potential is an important factor in terms of one-to-one news analysis and understanding. In this context, war in Macedonia, which is the main subject of our study, discusses the issues of language, discourse and ideology that are influential in the media, taking into account these factors, a step before the news in newspapers. Based on this, concepts such as language, discourse, ideology, news production processes, ideological media discourse in the literature were scanned and the concepts were tried to be clarified. Thus, in the third part, it is aimed to understand the terms and approaches used while analyzing the news discourse.