Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır'ın itikadi İslam mezheplerine bakışı (Hak dini Kur'an dili örneği)

Abstract

Elmalılı Hamdi Yazır'ın en meşhur eserlerinden biri olan Hak Dini Kur'an Dili, gerek yazılma süreci bakımından gerekse içerisinde çeşitli ilimlere dair malumatlar barındırması bakımından dönemin diğer tefsirlerinden ayrılmaktadır. Bu ilimlerden biri olan kelam ve ona dair meseleler de eserde yer alan unsurlardandır.Bu çalışmada, Elmalılı'nın tefsirinde yer alan birtakım kelami meseleler ve bunlarla ilgili bazı fırkaların görüşleri ele alınmaktadır. Çalışma, giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Girişte araştırmanın konusu, amacı, önemi, yöntem ve teknikleri, kapsam ve sınırlılıkları ve kaynaklarına yer verilmiştir. Birinci bölümde, Elmalılı'nın hayatı, eserleri, yaşadığı dönemin sosyo-politik arka planı ve tefsirini yazış süreci ele alınmıştır. İkinci bölümde ise, Elmalılı'nın eserinde yer alan İslam Mezhepleri başlıklar halinde ele alınmıştır. Öncelikle bu mezheplerin teşekkül süreçleri hakkında bilgi verilmiş, ardından Elmalılı'nın tefsirde bu mezheplerin nasıl ele alındığı ortaya konulmaya çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dini Kur'an Dili, Fırka, Ehl-i sünnet, Tefsir.

`Hak Dini Kur'an Dili`, one of the most famous works of Elmalılı Hamdi Yazır, differs from other Tafsir in terms of both writing process and containing information about various sciences. Kalam, which is one of these sciences, and the issues related to it are among the elements in the work.In this study, some issues related with Kalam which takes place in Elmalılı's tafsir and the points of wiews of some Islamic sects related with these are discussed. The study consists of an introduction and two parts. In the introduction part, the subject, purpose, importance, methods and techniques, content limitations, sources of the research take places. In the first part, Elmalılı's life, works, socio-political background of the period he lived in and the process of writing his Tafsir were discussed. In the second part, the Islamic sects in Elmalili's work are discussed under the difrend headings. Firstly, information was given about the formation processes of these sects, and then it was tried to be presented that how Elmalılı handled these sects in his Tafsir.Keywords: Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dini Kur'an Dili, Sect, Ahl as-Sunnat, Tafsir.