İmam Mâturîdî'nin Te'vîlât'ul- Kur'ân'ında büyük günah kavramı

Abstract

Bu çalışmada İslam düşünce tarihinde ilk dönemden başlayarak İslam alimlerininilgilendiği konulardan biri olan büyük günah/kebîre meselesine, İmam Mâtürîdî'ninTe'vîlâtü'l- Kur'ân isimli tefsirinde bakışı ele alınmıştır. İmam Mâtürîdî'nin Te'vîlâtü'l-Kur'ân'ında Büyük Günah Meselesine Bakışı başlıklı çalışma giriş, iki bölüm ve sonuçtanoluşmaktadır. Giriş bölümünde; araştırmanın konusu ve amacı, önem ve yöntemi belirtilmiş,İmam Mâtürîdî ve eserleri hakkında kısa bilgi verilmiştir. Birinci bölümde; günahın ne olduğutespit edilerek Kur'ân-ı Kerîm'de nasıl geçtiği, günah anlamında hangi kelimelerinkullanıldığı belirlenip hakkında bilgi verilmiştir. Hz. Peygamber (sav.) ve halifeler dönemindebüyük günah kapsamına giren bazı olaylar örnek olarak alınmıştır. İslam toplumunda iççatışmalara ve hatta ciddi bölünmelere neden olan, büyük günah meselesinin ortaya çıkışınıntarihi süreci verildikten sonra büyük günahın nasıl tanımlandığı ve sınıflandırıldığı tespitedilmiştir. Bu bölümde İslam mezheplerinin büyük günah meselesine yaklaşımları ve büyükgünah işleyen kişinin dünya ve ahiretteki durumuyla ilgili görüşleri de ele alınmıştır.Çalışmanın ikinci bölümünde; Mâtürîdî'nin Te'vîlat'ında büyük günah meselesine bakışıüzerinde durulmuştur. Onun büyük günah meselesine yaklaşımı ve buna bağlı olarak lemem,iman, irca, inkâr gibi kavramları ele alış biçimi irdelenmiştir. Bunun yanında insanı günahasevk eden etkenleri tespiti ve insanın fıtratı ile ilgili yorumları, cehennemin ebedîliği vebüyük günah işleyenin/ mürtekib-i kebîrenin cehennemdeki durumu hakkındaki görüşleriirdelenerek onun bu konularda izlediği yol ve yöntem belirlenmiştir. Bu konularda seçtiğiyorumların gerekçeleri incelenerek, tefsir ve tevilini yaparken ortaya koyduğu usulüntutarlılığı değerlendirilmiştir. Büyük günahın bağışlanması ile ilgili olarak Mâtürîdî'ninTe'vîlât'ında üzerinde durduğu tövbenin ne olduğu, insanın affı konusu, günahların tövbeli-tövbesiz bağışlanması, kabul edilmeyecek tövbe, tövbenin kabul şartları, tövbenin gerekliliğigibi meseleler belirlenerek, onun bu konudaki düşünceleri tespit edilmiştir. Sonuç bölümündeise çalışma sürecinde elde edilen bulgular değerlendirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Kebîre, Büyük Günah, Te'vîlât, Mâtürîdî, Tövbe.

In this study, Imam Māturīdī's view on the issue of great sin/kabir, which is one of theissues that Islamic scholars have been interested in, starting from the first period in the historyof Islamic thought, in his commentary named Ta'wîlâtu'l-Qur'ân is discussed. The study titledImam Māturīdī's View on the Issue of Major Sin in the Ta'wīlātu'l-Qur'ān consists of anintroduction, two chapters and a conclusion. In the introduction section, the subject andpurpose, importance and method of the research are stated, and brief information is givenabout Imam Māturīdī and his works. During the period of the Prophet and the caliphs, someevents that were included in the scope of major sins were taken as examples. After giving thehistorical process of the emergence of the major sin issue, which caused internal conflicts andeven serious divisions in the Islamic society, it was determined how the major sin was definedand classified. In this section, the approaches of the Islamic sects to the issue of major sin andthe views of the person who committed a major sin in this world and in the hereafter are alsodiscussed. In the second part of the study, In Māturīdī's Ta'wīlāt, his view on the issue of greatsin is emphasized. His approach to the issue of great sin and, accordingly, the way he handledconcepts such as lamam, faith, irca, and denial were examined. In addition, by examining thefactors that lead people to sin, his interpretations about the nature of man, the eternity of helland the situation of the grave sinner/murteb-i kabir in hell, his path and method in thesematters were determined. By examining the reasons for the interpretations, he chose on theseissues, the consistency of the method he put forward in his tafsir and interpretation wasevaluated. Regarding the forgiveness of great sin, issues such as repentance, which Māturīdīemphasizes in his Ta'vīlāt, the subject of forgiveness of man, the forgiveness of sins withrepentance and repentance, the repentance that will not be accepted, the acceptance conditionsof repentance, the necessity of repentance have been determined and his thoughts on thissubject have been determined. In the conclusion part, the findings obtained during the studywere evaluated.Keywords: Kabir, Great sin, Ta'wīlāt, Māturīdī, Repentance.