Ergani ve çevresindeki halk inanışları

Abstract

İnsan var olduğu günden beri inanma ve bir şeyleri kutsal kabul etmeye ihtiyaçduymaktadır. Bu nedenle ilkel ya da modern bütün toplumların bir dine inandığı ve bu dinçerçevesinde çeşitli inanışlar geliştirdiği görülmektedir. Halkın benimsediği söz konusuinanışlar birikim olarak geçmişten alınıp yeni inanışlar da dâhil edilerek zenginleşmiş birşekilde geleceğe aktarılmaktadır. Bazı inanışlar da zamanla terkedilebilmektedir. Halkinanışları kültürde, sanatta, gelenek, görenekler vb. unsurlarda karşımıza çıkabilmektedir.Günlük hayatta örnekleri görülen bu inanışlar özellikle hayatın en önemli geçiş dönemleriolarak kabul edilen doğum, evlenme ve ölüm evrelerinde daha yoğun bir şekildeuygulanmaktadır.Bu çalışmada halk inanışları ile ilgili kavramlar hakkında genel bir bilgi verildi.Konunun daha anlaşılır hale gelebilmesi için Ergani'nin coğrafi ve tarihi yapısı hakkında özetniteliğinde bilgi sunuldu. Ardından insan hayatının en önemli geçiş dönemlerini oluşturandoğum, evlenme ve ölüm evreleri ile ilgili ilçedeki uygulama ve halk inanışları ele alındı. Sonolarak da Ergani ve çevresindeki kutsal zaman ve mekânlarla ilgili uygulamalar ve halkinanışlarına yer verildi. Konular ele alınırken yer yer diğer dinlerin mevzuya bakışına daişaret edildi.Neticede kadim bir şehir olan Ergani'nin çeşitli medeniyetlere ve din mensuplarına evsahipliği yaptığı için halk inanışları açısından zengin bir birikime sahip olduğu, günümüzdeve geçmişte benimsenen dinlerin halk inanışları üzerinde etkilerinin azımsanmayacakderecede büyük olduğu sonucuna ulaşıldı.Çalışma boyunca Dinler Tarihi biliminin araştırma metotlarından biri olan deskriptifmetot takip edildi. Bunun yanında, yöredeki halk inanışları araştırılırken gözlem ve kaynakkişilerle görüşme tekniklerine de çokça başvuruldu. Kaynak olarak konu ile ilgiliyayımlanmış kitap, dergi, makale vb. dokümanlardan yararlanıldı. Ayrıca internetkaynaklarından da istifade edildi.Anahtar Kelimeler: Halk İnanışı, Ergani, Doğum, Evlenme, Ölüm, Kutsal Zaman,Kutsal Mekân.

Since the day of his existence, man has a need to believe and to accept something assacred. For this reason, it is seen that all primitive or modern societies believe in a religionand develop various beliefs within the framework of this religion. The aforementioned beliefsadopted by the public are taken from the past as accumulation and transferred to the future inan enriched way by including new beliefs. Some beliefs can also be abandoned over time.Folk beliefs, culture, art, customs, traditions, etc. elements can occur. These beliefs, examplesof which are seen in daily life, are applied more intensely especially in the birth, marriage anddeath stages, which are considered the most important transition periods of life.In this study, a general information was given about the concepts related to folkbeliefs. In order to make the subject more understandable, brief information about thegeographical and historical structure of Ergani was presented. Then, the practices and folkbeliefs in the district regarding the stages of birth, marriage and death, which constitute themost important transitional periods of human life, were discussed. Finally, practices and folkbeliefs related to the sacred times and places in and around Ergani were given. While thesubjects were being discussed, the viewpoint of other religions on the subject was alsopointed out from time to time.As a result, it was concluded that Ergani, which is an ancient city, has a richaccumulation in terms of folk beliefs because it is home to various civilizations and membersof religion, and the effects of religions adopted today and in the past on folk beliefs aresubstantial.Throughout the study, the descriptive method, which is one of the research methods ofthe History of Religions, was followed. In addition, while researching the folk beliefs in theregion, the techniques of observation and interviewing the source people were used a lot. As asource, published books, journals, articles, etc. documents were used. Internet resources werealso used.Keywords: Folk Belief, Ergani, Birth, Marriage, Death, Sacred Time, Sacred Space