Türkiye'nin ihracat hedeflerinde öncü sektörler ve bölüşüm: Çok bölgeli girdi-çıktı analizi

Abstract

Dış ticaret, açık ekonomilerde ülkeler veya bölgeler arasında yapılan sermaye, mal ve hizmetle ilgili ekonomik işlemlerdir. Bölüşüm, belli bir zaman diliminde üretimden sağlanan toplam gelirin üretim faktörleri arasındaki dağılımını bir başka ifade ile fonksiyonel gelir dağılımını konu almaktadır. Çalışmanın temel amacı, 2023 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi Belgesi'nde Türkiye'nin hedef olarak belirlediği sektörlerin alternatif büyüme senaryoları altında katma değer ve faktör gelirleri üzerindeki etkisini görmektir. Analizler, Türkiye ve dünyanın geri kalanının tek grup altında toplulaştırıldığı, 45 sektörlü çok bölgeli girdi-çıktı matrisi kullanılarak yapılmaktadır. Tüm hedef sektörlerin ayrı büyüme senaryoları sonunda işgücü gelirinin en fazla `toptan ve perakende ticaret`, `inşaat`, `kamu yönetimi ve savunma hizmetleri` ve `eğitim hizmetleri` sektörlerinde olduğu tespit edilmiştir. Diğer taraftan `inşaat`, `toptan ve perakende ticaret`, `tarım` ve `gayrimenkul hizmetleri` tüm hedef sektörlerin ayrı büyüme senaryoları sonunda yaratılan sermaye gelirinin en fazla olduğu sektörler olmaktadır. Anahtar Kelimeler: İhracat, Bölüşüm, Fonksiyonel Gelir Dağılımı, Girdi-Çıktı Analizi.

Foreign trade is the economic transactions of capital, goods and services between countries or regions in open economies. The functional income distribution deals with the distribution of the total income obtained from production in a certain period of time among the factors of production. The main purpose of the study is to see the impact of the sectors, determined as targets of the Industry and Technology Strategy Document of Turkey in 2023, on the value added and factor incomes under alternative growth scenarios. Those scenarios are analyzed using a multi-regional input-output matrix with 45 sectors, in which Turkey and the rest of the world aggregated as one group. At the end of the different growth scenarios of all targeted sectors, it has been determined that the labor income is mostly in the `wholesale and retail trade`, `construction`, `public administration and defense services`, and `education services` sectors. On the other hand, `construction`, `wholesale and retail trade`, `agriculture`, and `real estate services` are the sectors with the highest capital income generated as a result of the separate growth scenarios of all targeted sectors.Keywords: Export, Distribution, Functional Income Distribution, Input-Output Analysis.