İnsanlığın ortak mirası temelinde uzayın küresel yönetişiminde epistemik uzay topluluğunun inşacı rolü

Abstract

Bu çalışma, kördüğüm haline gelmiş küresel uzay yönetişiminin insanlığın ortak mirası ilkesi temelinde yeniden inşasının gerekliliğini ortaya koymakta ve bu hususta epistemik uzay topluluğunun rolünü, İnşacılık teorisinin ulusötesi perspektifi, uluslararası devlet ve küresel yönetişim argümanlarıyla açıklamaktadır. Çalışmanın hipotezi, uzayın keşfinin ve uzay faaliyetlerinin gezegenin tamamını etkilemesi dolayısıyla, epistemik uzay toplulukları aracılığıyla uzayın küresel yönetişimi için insanlığın ortak mirası ilkesi temelinde ortak normların oluşturulması ve uygulanması gerekliliği üzerinedir. İşbu çalışma, insanlığın ortak mirası ilkesini tarihsel gelişimi içerisinde açıklayarak, onun temel bileşenlerini ortaya koymakta; uzayın keşfi ve uzay faaliyetlerinin bu temel bileşenler çerçevesinde ele alınması için çabalamaktadır. 1957 yılında başladığı kabul edilen Uzay Çağı, yaşanan teknolojik ve bilimsel gelişmelerle yerini Yeni Uzay Çağı söylemlerine bırakmış olup, bu dönem içerisinde Dünya yaşamı uzaya entegre hale gelmiştir. Uzay Antlaşması'nın yaratmış olduğu kullanım serbestisi sorunsalı, uzayın barışçıl amaçlarla insanlığın ortak çıkarı için kullanımı anlayışıyla çatışma halindedir. Günümüzde uzay yönetişiminin çok aktörlü ve çok katmanlı bir yapıya bürünmesi neticesinde ortaya çıkan yönetişim sorunsalının İnşacılık teorisinin ortaya koyduğu ulusötesiclik yaklaşımı ile ele alınması gerektiğini ortaya koyan bu çalışma içerisinde, küresel kördüğüm haline gelen uzay yönetişiminde epistemik uzay topluluğunun insanlığın ortak mirası temel bileşenlerinin gerçekleşmesine öncülük ettiği vurgulanmaktadır. Devletlerin uluslararasılaşması yoluyla birtakım kolektif eylemler içerisine girmesinin kaçınılmaz olduğunu ortaya konan bu çalışmada, uzayın keşfinin ve uzay faaliyetlerinin tüm insanlık adına ulusötesi ittifak ağları olarak kabul edilen epistemik uzay topluluğu aracılığıyla inşasının nasıl mümkün olabileceği incelenmektedir.Anahtar Kelimeler: İnsanlığın Ortak Mirası, Epistemik Uzay Topluluğu, Küresel Kördüğüm

This study argues for the necessity of reconstructing the global space governance, which has become a gridlock, on the basis of the principle of common heritage of humankind and explains the role of the epistemic space community with the discussions of the transnational perspective, the international state and global governance of Constructivism theory. The hypothesis of the study is that as the exploration of space and space activities affect the entire planet, it is neccessary to establish and implement common norms for the global space governance through epistemic communities based on the principle of the common heritage of humankind. This study explains the principle of the common heritage of humankind in its historical development and presents its basic components and endeavors to address the exploration of space and space activities within the framework of these basic components. In 1957, the Space Age, which is accepted to have started, was replaced by the discourse of the New Space Age with the technological and scientific developments, and in this period, life on Earth has become integrated into space. The problematic of freedom of use created by the Outer Space Treaty causes a conflict with the concept of the peaceful use of outer space for the common interest of humankind. In this study, the governance problem that emerged as a result of the multi-actor and multi-layered structure of space governance today should be addressed with the transnationalism approach put forward by the Constructivism theory, it is emphasized that the epistemic space community leads the realization of the basic components of the common heritage of humankind in space governance, which has become a global gridlock. In this study, which reveals that it is inevitable for states to engage in certain collective actions through internationalization, it is examined how it is possible to construct the exploration of space and space activities on behalf of all humankind through the epistemic space community, which is considered as transnational alliance networks.Keywords: Common Heritage of Humankind, Epistemic Space Community, Global Gridlock