Nietzsche'nin üst insan düşüncesinde özne sorunu

Abstract

Bu çalışmada kişinin üst insana giden yolunun özne inşası ile ilişkisi Friedrich Nietzsche felsefesi bağlamında ele alınmıştır. Bu doğrultuda Nietzsche'nin felsefesindeki temel kavramlar irdelenerek kişinin özne olma imkanına katkısı gösterilmeye çalışılmıştır. Felsefesini yaşayan insan üzerine kuran Nietzsche, ilk yaşam filozofu olarak değerlendirilmektedir. Konusu yaşayan insan olduğu için `sistemci` bir filozof olarak ele alınamayan düşünürün insan anlayışı da klasik filozoflar gibi değerlendirilemez. Nietzsche'ye göre yaşam, güç istencidir ve insan, aşılması gereken bir şeydir. Ancak din ve ahlak gibi sürü değerleri olan decadence, kişinin kendi olmasının önünde engeldir. Kişi sürü değerlerini, güç istencini açığa çıkararak aşmalıdır. Böylece insan önce özgür insan sonra da üst insana ulaşarak gerçek bir özne olmayı başarabilir. Giriş ve üç bölümden oluşan bu çalışmada Nietzsche'nin üst insan öğretisiyle insanın özne olma olanakları incelenmiştir. Birinci bölümde felsefe tarihinde özne sorunu ele alınmıştır. İkinci bölümde Nietzsche'nin yaşamı ve felsefesi genel hatlarıyla ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise Nietzsche'de insan tipleri incelenerek üst insan ile özne arasındaki ilişki gösterilmeye çalışılmıştır.

In this study, the relation of hypostasis' path to the Ubermensch with subject construction is discussed within the context of Nietzsche. Accordingly, it is tried to show the contribution to hypostasis' chance to be a subject by examining the basic terms of Nietzsche's philosophy. Nietzsche, who built his philosophy on living humans, is considered the first life philosopher. Because his argument is living human and he can not be addressed as a systemizer philosopher, his human comprehension can not be considered a classicist philosopher as well. To Nietzsche, there is the will to power and human is the thing to go beyond. However decadence, having many values such as religion and ethics, is in hypostasis' way to be self. Hypostasis ought to overcome the herd values by realizing mental evaluation and revealing will to power. Thus, hypostasis who is on the course for reaching firstly free human and later ubermensch can achieve to be the real human. In this study which is composed of an introduction and three chapters, human possibilities of being hypostasis are analyzed using Nietzsche's ubermensch doctrine. In the first chapter hypostasis term's historical development is discussed. In the second chapter, Nietzsche's life and philosophy are discussed in general terms. And in the third chapter, the relation between humans and hypostasis is tried to show by examining Nietzsche's human types.