Elektronik ticarette uyuşmazlıkların çözümü

Abstract

Gerçek ve tüzel kişiler arasındaki elektronik ticaret faaliyetlerinin yaygınlaşması ile birlikte, Dünya'da ve ülkemizde elektronik ticaretin tanımı ve kapsamına ilişkin yapılan hukuki çalışmalar dışında elektronik ticareti mümkün ve kolay kılmak ve doğabilecek uyuşmazlıkları çözmek üzere çeşitli yasal düzenlemeler yürürlüğe konulmuştur. Ancak alınabilecek tüm tedbirlere rağmen kişiler arasında, elektronik ticaret faaliyetlerinin yürütülmesini olanaklı kılan elektronik sözleşmeler ile sözleşme dışı hukuki ilişkilerden çeşitli uyuşmazlıklar doğabilecektir. Bu çalışmada, kişiler arasında elektronik ticaret faaliyetleri esnasında ortaya çıkabilecek uyuşmazlıklar, bu uyuşmazlıkların çözümünde uygulanacak hukuk ile başvurulabilecek uyuşmazlık çözüm yöntemleri değerlendirilmiş ve ülkemizde bu alanda yapılabilecek çalışmalar hakkında önerilerde bulunulmuştur.Geleneksel sözleşmelere göre kurulma şekli ve ifa yeri bakımından farklılık taşıyan ve elektronik ticaret için önem arz eden elektronik sözleşmelerde, sözleşmenin kurulması, geçerliliği ve ifasına ilişkin çeşitli uyuşmazlıklar doğabilecektir. Bu yönde, elektronik sözleşmelerin genel özellikleri, kurulma anı, kurulma yeri, ifa yeri ve ifanın şekli bakımından 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ile bu Kanun kapsamında yazılan akademik çalışmalar incelenerek değerlendirme yoluna gidilmiştir.Ayrıca elektronik ticaret faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi esnasında sözleşme dışı hukuka aykırı fiillerin gerçekleştirilmesi suretiyle çeşitli uyuşmazlıklar söz konusu olabilecektir. Fikir ve sanat eserlerine, marka haklarına, kişilik haklarına, kişisel verilere, ticari rekabet haklarına yönelik elektronik ortamda gerçekleştirilen ihlaller bakımından elektronik ortama özgü yöntemler, buna ilişkin mevzuat ve Yargıtay kararları çerçevesinde değerlendirme yapılmıştır.Ayrıca bu çalışmada, tespit edilen uyuşmazlıklara uygulanacak hukuk kuralları Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde tespit edilmiştir.Son olarak uyuşmazlıkların mahkeme, müzakere, arabuluculuk ve tahkim yöntemi ile Kanunlarla öngörülen diğer yöntemlerle çözülmesine ilişkin farklılıklar ortaya konulmuştur. Bu noktada uyuşmazlıkların önlenmesi, doğacak olan uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin mevcut yöntemlerin iyileştirilmesi ve siber çözüm yönteminin kullanımının teşvik edilmesine ve yaygınlaştırılmasına yönelik değerlendirmelerde bulunulmuştur.

With the spread of electronic commerce activities between real and legal persons, various legal arrangements have been put into effect to make electronic commerce possible and easy and to resolve any disputes that may arise, except for the legal works related to the definition and scope of electronic commerce in the world and in our country. However, despite all the measures that may be taken, various disputes may arise from electronic contracts and non-contractual legal relationships that enable the conduct of electronic commerce activities between persons. In this study, the disputes that may arise during the electronic commerce activities among the people, the dispute resolution methods that can be applied with the law that will be applied in the solution of these disputes are evaluated and suggestions are made about the works that can be done in this field in our country.In the case of electronic contracts, which differ in the manner and manner of establishment according to conventional contracts and which are important for electronic commerce, various disputes may arise regarding the establishment, validity and performance of the contract. In this respect, the general characteristics of the electronic contracts, the place of establishment, the place of execution and the manner of performance were analysed by evaluating the Turkish Code of Obligations numbered 6098 and the academic studies written under this Law. In addition, various disputes may occur in the course of the fulfilment of electronic commerce activities by performing acts contrary to the contract. Specific methods in terms of violation against intellectual and artistic works, trademark rights, personal rights, personal data and commercial competition rights in electronic space were evaluated within the framework of the legislation and Supreme Court decisions.In addition in this study, the rules of law to be applied to the disputes were determined in accordance with the provisions of the Law on International Private Law and Procedural Law.Finally, differences regarding the resolution of disputes through court, negotiation, mediation and arbitration and other methods prescribed by the Laws have been introduced. At this point, evaluations were made to prevent conflicts, to improve existing methods for the resolution of conflicts and to promote and popularize the use of the cyber solution method.