Ulusaşırı silahlı örgütlerle birlikte değişen savaş stratejileri ve uluslararası insancıl hukukun kapsayıcılığı tartışması

Abstract

Bu çalışmada, ulusaşırı silahlı örgütler tarafından terörün yaygın bir savaş stratejisi olarak kullanılmasının ve devletlerin bu gruplara yönelik geliştirdiği terörle mücadele adı altındaki faaliyetlerinin uluslararası insancıl hukukun kapsamı dahilinde olup olmadığı araştırılmaya çalışılmıştır. Bu araştırmada terörizm kavramının tanımlanmasına ilişkin sorunlara kısaca yer verilirken, bir yandan da post-kolonyal ve post-Sovyet süreçle birlikte değişen uluslararası dengelerin devletler ile devlet-dışı örgütler üzerindeki etkileri ve bu bağlamda ortaya çıkan Terörle Mücadele Küresel Savaşı olgusu incelenmiştir. Uluslararası insancıl hukuk tarafından terör olgusunun ele alınışı ve terörün silahlı çatışma türleri içerisindeki yeri araştırılırken, insancıl hukukun sadece silahlı çatışma eşiğinin aşıldığı durumları kapsadığına dikkat çekilmiş, terörün yalnızca insancıl hukukun değil başta insan hakları ve ceza hukuku olmak üzere ulusal ve uluslararası hukukun çeşitli dallarını da içeren çok yönlü bir olgu olduğunun altı çizilmiştir. Terörle mücadele adı altında gerçekleştirilen faaliyetlerin savaş olarak nitelendirilmesi ve bu durumlara insancıl hukukun uygulanmasının insan hakları bağlamında çeşitli risklere yol açacağına dikkat çekilmiştir. Bu araştırmada ayrıca insancıl hukukun Terörle Mücadele Savaşı'nı kapsama konusunda yetersiz kaldığı, terörün uluslararası ve uluslararası nitelikte olmayan silahlı çatışma kategorilerinden farklı olarak yeni bir silahlı çatışma kategorisi oluşturduğuna ilişkin tartışmalara da yer verilmiştir. Bu tartışmalarla birlikte terörün silahlı çatışmada kullanılan bir savaş stratejisi olduğu belirtilmiş, mevcut silahlı çatışma kategorilerinin terörle mücadele kapsamında gerçekleştirilen çatışmaları da içerdiğine dolayısıyla silahlı çatışmada tercih edilen stratejinin başlı başına yeni bir silahlı çatışma türü oluşturamayacağına kanaat getirilmiştir.

In this study, it is aimed to analyse whether the use of terrorism as a widespread war strategy by transnational armed groups and the states' counter-terrorism activities which have been developed as a response to those groups are within the scope of international humanitarian law, or not. In this research, while problems related to the definition of terrorism is briefly explained, the impact of changing international stability on the states and non-state actors which have been influenced by the post-colonial and post-Soviet era and the emerging Global War on Terrorism phenomenon are examined. While researching the concept of terrorism under the international humanitarian law (IHL) and its presence within the category of armed conflicts, it is underlined that IHL covers only situations where the threshold of armed conflict is exceeded. Therefore, it is pointed out that terrorism as a sophisticated phenomenon should be regularised by various branches of national and international law, especially human rights and criminal law, rather than only managed by IHL. It is emphasized that the description of operations carried out under the name of the fight against terrorism as a war and the application of IHL to those situations might lead to various risks regarding the human rights. Therefore, it is necessary to cautiously approach to those kind of actions. Furthermore, this study includes discussions about the inadequacy of IHL regarding the War against Terrorism (WoT) and necessity to define a new category of armed conflict as an additional to international and non-international armed conflicts. Along with those discussions, it is concluded that the existing categories of armed conflicts are adequate enough to cover current armed conflicts which have occurred within the scope of WoT, and the terrorism is only a strategic warfare method used during the armed conflicts instead of being a category of armed conflict itself.