Hak temelli sivil toplum kuruluşları için adım adım ve destekle değiştir modellerini kullanarak bağış yapanların davranış ve motivasyonlarının incelenmesi

Abstract

Hak temelli yaklaşım, insan hakları, hak sahipleri olarak tanımlanan kişiler ve gruplarla, bu haklarla kurulan yaklaşımı ifade eder. Hak temelli çalışan sivil toplum kuruluşları, hak sahipleri ve görev sahiplerini tanımlar ve hak sahiplerinin hak talebinde bulunması için, görev sahiplerini de yükümlülüklerini yerine getirmesi çalışmalarda bulunur. Yapılan araştırmalar, STK'ların başlıca gelir kaynaklarının üyelik aidatları, ulusal ve uluslararası kuruluşların fonları, bireylerin ve kurumların yaptığı bağışlar, kamu fonları ve ürün ya da hizmet satışlarından elde edilen gelirler olduğunu ortaya koymaktadır. Türkiye'de bireylerin yardım ve bağışlarını bir STK aracılığıyla yapmamaları önemli bir sonuç olarak ortaya çıkmaktadır. Söz konusu hak temelli STK'lar olduğunda bireysel bağışlar ve hibe dışı kaynaklar oldukça sınırlıdır. Son yıllarda Yardımseverlik Koşusunun Türkiye uygulaması olan Adım Adım modeli ve Giving Circle'un Türkiye uygulaması olan Destekle Değiştir modelleri, görece STK'ların önemli gelir kaynağı olmaktadır ve bu modellere olan ilgi artmaktadır. Bu araştırmada, Türkiye'de geçtiğimiz yıllarda görece başarılı olan Adım Adım ve Giving Circle'un Türkiye uygulaması olan Destekle Değiştir modellerindeki bağışların neden hak temelli alanlara yöneldiği, bağışçıların bu duruma yönelik davranış ve motivasyonları incelenmiştir. Bağışçıların; hangi motivasyonlar ile bağış yaptıkları, hangi alanlara, neden öncelik verdiği bu çalışmanın temel konusudur ve yapılan görüşmeler ve anket uygulaması ile bağışçı davranışları ve STK'ların bu konudaki tutumu analiz edilmiştir.

A rights-based approach refers to human rights, people, and groups identified as right holders and approaches established with these rights. Rights-based Non-Governmental Organizations define rights holders and duty holders and work to fulfill their obligations in order to claim rights. Research shows that the main sources of income of NGOs are membership fees, funds from national and international organizations, donations from individuals and institutions, public funds, and revenues from sales of products or services. Recent researches show that individuals do not donate their giving through NGOs. In recent years Adım Adım, which is a Charity Run model in Turkey and Destekle Değiştir (Giving Circles), is a relatively important source of income for NGOs and there is increasing interest by NGOs to use these models.In this study, these successful models have been examined in terms of why donors give to Rights-based organizations and their behaviors and motivations. It has been examined which motivations they donate, which areas they prioritize, and why they give priority. In this study, these donors' motivations and behaviors and behaviors of NGOs were analyzed through interviews and surveys.